Κάθε κοινωνία κρίνεται από την ποιότητα των ατόμων που δημιουργεί. Τελευταία μάθαμε πως δημιουργήσαμε είκοσι χρονών "άντρακλες" που κατέστρεψαν μια ζωή με τον τραμπουκισμό τους, νέους με μοναδικό προσόν τους το νταϊλίκι. Κακή διάκριση για όλους εμάς.
Υπάρχει η λανθασμένη ψευδαίσθηση ασφάλειας ότι τέτοια φαινόμενα δεν πλήττουν τις μικρές κοινωνίες. Πρέπει να καταλάβουμε ότι το νταϊλίκι αναπτύσσεται και στις μικρές κοινωνίες, δεν συναντάται μόνο στις μεγαλουπόλεις. Μην κρυβόμαστε, πλέον γινόμαστε μάρτυρες τέτοιων επεισοδίων σε σχολεία σε πολύ μικρές πόλεις.
Κάποιοι θα πουν ότι πάντα γινόντουσαν καψόνια, ειδικά στο στρατό αλλά νταξ μωρέ δεν πάθαμε και τίποτα. Μέγα λάθος, γιατί και τότε πάθαιναν, και τότε αυτοκτονούσαν, και τότε καταντούσαν απόκληροι τα θύματα του κάθε νταή.
Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, διακρίνονται πλέον δύο είδη νταή. Το ένα είδος είναι ο "γνήσιος" νταής. Υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι πρόκειται για παιδιά-παρίες, αλλά συχνά είναι τα παιδιά-όνειρο: υψηλή αυτοεκτίμηση, υψηλές κοινωνικές δεξιότητες, μαθητές μέτριου επιπέδου και πάνω, υψηλό κοινωνικό στάτους, Οπότε που είναι το πρόβλημα του "γνήσιου" νταή;
Έρευνες αποδεικνύουν ότι ο γνήσιος νταής επιδεικνύει χαμηλό επίπεδο ενσυναίσθησης αλλά κυρίως ηθικής αιτιολόγησης των πράξεών του. Δικαιολογούν τις πράξεις τους χωρίς κανένα ηθικό φραγμό, καθώς το μόνο κριτήριο είναι οι συνέπειες των πράξεών τους σε αυτούς. Επίσης αιτιολογούν τις πράξεις τους βασισμένοι σε αντικοινωνικές αντιλήψεις. Τέτοια παιδιά έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες στην πορεία της ζωής τους να γίνουν ψυχοπαθή ή κοινωνικά απροσάρμοστα, κάτι που θα καταστρέψει την ενήλικη ζωή τους. Επομένως ο γονιός που εντοπίζει τα χαρακτηριστικά αυτά, πρέπει να να αναζητήσει ιατρική βοήθεια αντί να καμαρώνει.
Ο δεύτερος τύπος είναι ο "νταής - θύμα". Τα παιδιά αυτά είναι ταυτόχρονα και νταήδες αλλά και θύματα τέτοιας συμπεριφοράς. Νιώθουν άγχος, κατάθλιψη και μοναξιά. Εμφανίζονται ως αντικοινωνικά στοιχεία με αδυναμία συνεργασίας και με συμπτώματα κοινωνικού αποκλεισμού καθώς τους αποφεύγουν τα άλλα παιδιά. Κατά κανόνα υπεραντιδρούν σε ψυχολογικά ερεθίσματα και έχουν διαρκώς την αίσθηση ότι δεν λαμβάνουν την απαραίτητη προσοχή. Τονίζεται δε ότι εμφανίζουν χειρότερη κατάσταση ψυχολογικής υγείας σε σύγκριση με τα θύματα νταΐδικης συμπεριφοράς. Το χειρότερο όλων, φαίνεται ότι έχουν ελάχιστη εκτίμηση για την ανθρώπινη φύση.
Με λίγα και απλά λόγια: το παιδί-νταής είναι ψυχολογικά άρρωστο και το πιο πιθανό είναι να καταστραφεί όσο μεγαλώνει. Ψυχοπάθειες, ναρκωτικά, άγχος, μοναξιά, έλλειψη ηθικών φραγμών, κανένα σεβασμό στην ανθρώπινη φύση, όλα οδηγούν σε μια κατεστραμμένη ζωή, σε ένα κοινωνικά επικίνδυνο και απόβλητο άτομο, εν τέλει σε ένα δολοφόνο. Είναι ντροπή λοιπόν ο γονιός που αντιλαμβάνεται ότι το παιδί του εμπλέκεται σε νταϊλίκι να μην το θεραπεύει. Δεν πρόκειται μόνο για το καλό της κοινωνίας, αλλά κυρίως του ίδιου του τού παιδιού. Τα παιδιά αυτά σε πολύ μεγάλο ποσοστό εμφανίζουν στην πορεία της ζωής τους κατάθλιψη, ψύχωση, εξάρτηση από ουσίες και αντικοινωνικές διαταραχές. Είναι δουλειά του γονιού να προστατέψει το παιδί του από σοβαρά ψυχικά νοσήματα. Και αν αποτύχει, τότε πρέπει να παρεμβαίνει η κοινωνία.
Πολλοί γονείς λένε "παιδιά είναι, θα τσακωθούν" αποφεύγοντας την ευθύνη τους. Ωστόσο ο τρόπος να ξεχωρίσει ο γονιός αν το παιδί του εμπλέκεται σε φαινόμενο νταϊλίδικης συμπεριφοράς είναι απλός, άρα δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία. Να πως ξεχωρίζουμε ένα απλό τσακωμό, απλά πειράγματα ή ακόμα και σκληρούς καυγάδες μεταξύ παιδιών από το bullying:
Άρα αν δεις ότι το παιδί σου κατ' επανάληψη επιτίθεται σε κάποιο άλλο, με διάθεση να προκαλέσει ψυχολογικό ή και φυσικό τραύμα, με διάθεση υπεροχής, να ξέρεις ότι πιθανότατα μεγαλώνεις ένα ψυχολογικά διαταραγμένο άτομο που πιθανότατα η κοινωνία θα το αποκλείσει.
Όσο αφορά το πρόσφατο επεισόδιο που συγκλόνισε την Ελλάδα, δεν πρέπει να ευχόμαστε να τους κάνουν το ίδιο στη φυλακή, η αυτοδικία είναι ιδιότητα των βαρβαρικών κοινωνιών. Πρέπει όμως να γίνουμε κοινωνία που τα φαινόμενα αυτά είτε θα τα προλαβαίνει, είτε θα τα αποτρέπει.
