Πέρι σχολείων...

Με την Μερόπη γνωριστήκαμε όταν με έχεσε πατόκορφα για αυτό εδώ το άρθρο. Από τότε την παρακολουθώ. Ο γιος της επέλεξε να μείνει στο Όσλο. Καταλαβαίνω και την απόφαση του γιου και την στενοχώρια της μητέρας. Ακολουθεί παρακάτω ένα παράδειγμα που ίσως εξηγεί την μετανάστευση στο Όσλο.

Γεννήθηκα στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν στις ΗΠΑ το 1972. Μετακόμισα στην Ελλάδα στα 10 μου, όταν πήγαινα πέμπτη Δημοτικού. Ο πατέρας μου εργαζόταν στην αυτοκινητοβιομηχανία και η μητέρα μου ταμίας σε μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ.

Σκεφτόμουν σήμερα το σχολείο μου, το εκεί και το εδώ.

Το δημοτικό μου σχολείο ( μέχρι το 1981) ήταν ολοήμερο. Το λέγαν George Wilson elementary school, αφού στις ΗΠΑ τα σχολεία παίρνουν ονόματα προέδρων. Μέναμε σε μια εργατική περιοχή, προάστιο του βιομηχανικού Ντιτρόιτ, το Φερντέιλ. Το σχολείο μου ήταν δημόσιο. Παρακολούθησα μέχρι την Τετάρτη δημοτικού. Πέμπτη πήγα στο πρώτο δημοτικό σχολείο Ναυπάκτου, το σχολείο που πήγε και η μητέρα μου.

Κάθε πρωί το σχολικό σταματούσε στην στάση του, με έπαιρνε και με έφερνε πίσω το απόγευμα. Κίτρινο, μεγάλο με μαύρα γράμματα. Οδηγός μια γυναίκα.

Το διάβασμα και οι εργασίες της επόμενης μέρας γίνονταν στο σχολείο. Στο σπίτι διάβαζα μόνο για τα Ελληνικά.

Είχε κουζίνα και μάγειρες, ενώ το κλειστό γυμναστήριο (με παρκέ!) μετατρεπόταν τα μεσημέρια σε εστιατόριο. Το σχολείο διέθετε ωδείο, κλειστό γυμναστήριο, εργαστήριο χειροτεχνίας, αίθουσα φιλαρμονικής καθώς και εξωτερικές αθλητικές εγκαταστάσεις και παιδικές χαρές που χρησιμοποιούσαν οι μαθητές ανάλογα με την ηλικία τους. Οι εξωτερικοί χώροι χρησιμοποιούνταν λίγους μόνο μήνες μιας και το χιόνι έφτανε το ύψος ενός παιδιού 10 ετών! Οι εξωτερικοί χώροι ήταν στρωμένοι με πελεκούδια ξύλου ώστε να μην τραυματίζονται οι μαθητές όταν πέφτουν.

Κάθε μάθημα (ιστορία, κοινωνιολογία, φυσική ιστορία κλπ) συνοδευόταν από εργασίες χειροτεχνίας. Πχ αναπαριστούσαμε με απλά υλικά (χαρτόνι, ρύζι, κούτες κλπ) ένα χωριό Ινδιάνων.

Μία φορά το μήνα πηγαίναμε εκπαιδευτική εκδρομή με το σχολικό μας λεωφορείο και μας συνόδευαν γονείς εκ περιτροπής. Έχω δει αρκούδες, ρακούν, ελάφια και ό,τι άλλο ζώο μπορείς να φανταστείς στο φυσικό τους περιβάλλον. Τα έχω ταΐσει με τροφή που είχα πάρει από το σχολείο μου πριν ξεκινήσω για την εκδρομή. Επιστήμονες μετά μου εξήγησαν πως ζουν αυτά τα ζώα, πως επηρεάζονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα και τι χρειάζονται για να ζήσουν. Έχω δει σε μουσεία φυσικής ιστορίας κάθε είδος ζώου που έχει βρεθεί στην Αμερικανική ήπειρο, από μικροσκοπικά ζουζούνια μέχρι σκελετούς από τυραννόσαυρους, έμαθα πως δημιουργούνται τα απολιθώματα. Έχω δει πως λειτουργεί η έφιππη Αστυνομία στο κέντρο του Ντιτρόιτ, έχω δει την τοπική πυροσβεστική να κάνει άσκηση συναγερμού για τα παιδιά του σχολείου. Έχω αποξηράνει φύλλα και λουλούδια από κάθε σημείο που επισκεφτήκαμε.

Όταν πήγα στο νηπιαγωγείο δεν ήξερα την Αγγλική. Μόλις αντιλήφθηκαν ότι έχω κάποιο πρόβλημα προσαρμογής, με είδε η κοινωνιολόγος του σχολείου. Αφού διέγνωσε ότι δεν καταλάβαινα τι μου έλεγαν, την επόμενη μέρα εμφανίστηκε ένας δάσκαλος που ήξερε αγγλικά και ελληνικά. Έμαθα την γλώσσα σε μία εβδομάδα χωρίς ποτέ να πάρω χαμπάρι την διαφορετικότητά μου. Στο τέλος της χρονιάς τα παιδιά λέγανε ποιήματα, χόρευαν και τραγουδούσαν. Εκείνη τη χρονιά η νηπιαγωγός μου μου ανέθεσε να μεταφράσω ένα ελληνικό τραγούδι. Ετοίμασα το "Αν όλα τα παιδιά της γης" σε στίχους του Γιάννη Ρίτσου. Το τραγούδι αυτό χόρεψαν και τραγούδησαν πιασμένα σε κύκλο χέρι χέρι τα παιδιά της τάξης μου στο τέλος εκείνης τη χρονιάς.

Η νηπιαγωγός μου ήταν Αφροαμερικανή. Η δασκάλα της πρώτης τάξης Εβραία. Της δευτέρας Πολωνή. Της τρίτης και τετάρτης δεν θυμάμαι.

Το νηπιαγωγείο μου ήταν μέσα στο δημοτικό σχολείο. Είχε ενυδρείο με ψαράκια που τάιζαν οι ίδιοι οι μαθητές, ψαράκια που ξέκανα όταν μια μέρα αποφάσισα να τα ταΐσω λίγο παραπάνω. Είχε εσωτερικό σκάμμα με ψιλή άμμο, τσουλήθρα, τραπέζια ομαδικών εργασιών χειροτεχνίας, μπογιές, πλαστελίνες και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί ένα πεντάχρονο.

Βαθμοί έμπαιναν κανονικά: από Α+ μέχρι F. Αν κάποιος μαθητής ήταν αδύνατος, εντασσόταν σε τμήμα αντισταθμιστικής αγωγής για τα μαθήματα που δεν ήταν καλός, ενώ παρακολουθούσε κανονικά με την τάξη του τα υπόλοιπα. Αν ήταν καλός σε κάποιο μάθημα, κάλυπτε την ύλη με την επόμενη τάξη (πχ την τα μαθηματικά της πέμπτης τάξης ενώ ήταν ακόμη στην τετάρτη). Και τιμωρίες είχε κανονικά: είχα κάτσει αρκετές φορές όρθιος στην γωνία για διάφορες σκανταλιές.

Σε αυτό το σχολείο έμαθα σολφέζ και χορωδία, μιας και υπήρχε μουσικός και ειδική αίθουσα μουσικής, όπως είναι εδώ τα ωδεία που πάμε το απόγευμα. Σε αυτό το σχολείο έμαθα κλαρινέτο, μιας και λειτουργούσε φιλαρμονική του σχολείου με πλήρη εξοπλισμό και μαέστρο. Σε αυτό το σχολείο έμαθα να φτιάχνω πήλινα, μιας και διέθετε εργαστήριο με φούρνο. Σε αυτό το σχολείο έμαθα πως να φτιάχνω μεταξοτυπίες και βιτρό, έμαθα βασικά πράγματα για την ζωγραφική, έμαθα να χρησιμοποιώ πατρόν. Στο εργαστήριο χειροτεχνίας υπήρχαν δε ειδικά ψαλιδάκια για αριστερόχειρες με την ένδειξη LEFTY. Κάθε Χριστούγεννα φτιάχναμε στολίδια μόνοι μας και τα δωρίζαμε σε φιλικά μας άτομα εκτός σχολείου.

Εννοείται ότι το σχολείο είχε παιδίατρο,κοινωνικό λειτουργό, συντηρητή, γυμναστή, κλειστό γυμναστήριο, ζεστό νερό στις τουαλέτες κλπ. Οι τουαλέτες είχαν μικρότερα είδη υγιεινής για τους μαθητές μέχρι και της δευτέρας δημοτικού. Εννοείται ότι οι τοίχοι ήταν ζωγραφισμένοι με παιδικές φιγούρες κινουμένων σχεδίων που είχαν ζωγραφίσει εθελοντικά οι γονείς. Εννοείται ότι το σχολείο βαφόταν κάθε καλοκαίρι, ενώ γίνονταν επισκευές στις διακοπές των Χριστουγέννων. Εννοείται ότι το σχολείο άνοιγε κάποια απογεύματα και επισκέπτονταν οι γονείς το σχολείο, ξεναγούταν στους χώρους, βλέπανε τις εργασίες των παιδιών τους, μίλαγαν με το προσωπικό και μεταξύ τους κλπ.

Αυτά στις ΗΠΑ όπου η έννοια του κοινωνικού κράτους δεν υπάρχει.

Δεν κάνω την σύγκριση με το δημοτικό σχολείο που βρήκα στην Ελλάδα το 1982. Κάνω την σύγκριση με το σχολείο που υπάρχει στην Ελλάδα σήμερα, μετά από 27 χρόνια. Με όλα όσα λυμαίνονται την ανεπάρκεια του σχολείου: το φροντιστήριο, τις ξένες γλώσσες, την πισίνα, το ποδόσφαιρο, την κιθάρα και το μπαλέτο που "παρέχονται" από ιδιώτες επιχειρηματίες έναντι αδρής αμοιβής σε ισόγεια πολυκατοικιών. Με το ατελείωτο πρόγραμμα των μαθητών από το πρωί μέχρι το άλλο πρωί. Με τις ανούσιες εκδρομές, τα κτίρια του 1920, τα ασφάλτινα προαύλια και τα ΤΟΛ, τα ιδιαίτερα και την μουντίλα των παιδικών χρόνων στην Ελλάδα.

Και προσπαθώ να βρω ένα λόγο που κάποιος Ευρωπαίος πολίτης θα επιλέξει την Ελλάδα για να μείνει...