Η επόμενη μέρα

Την περασμένη Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε ότι ήταν η ώρα για να κάνει κάτι. Το είχε αναβάλει από 25 Μαρτίου για τις 21 Ιουλίου και από εκεί για 27 Οκτώβρη. 7 μήνες για να αντιδράσεις σε φάση κρίσης δεν είναι και άσχημα...

Που κατέληξε η ΕΕ; Σε μια ελεγχόμενη χρεωκοπία χωρίς δυνατότητα υποτίμησης νομίσματος και χωρίς εγγυήσεις ευρω-ομολόγου. Και κυρίως χωρίς να τους απασχολεί καθόλου η ύφεση, που μπορεί να ανασχεθεί μόνο με κόψιμο χρήματος και όχι με αποπληθωρισμό (αυτό που λέγεται εσωτερική υποτίμηση). Κοινώς σε κάτι που δεν είναι καθόλου σίγουρο πως θα πετύχει.

Αυτό έχουν πάρει χαμπάρι και οι διαβόητες αγορές και την Παρσκευή ανέβασαν τα spread της Ιταλίας στο 6%. Τόσο όσο ήταν δηλαδή της Ελλάδας όταν προσέφυγε στο Μηχανισμό Στήριξης. Με λίγα λόγια, η Ιταλία κινείται προς τη χρεωκοπία υπό τη σκιά της Ευρωπαϊκής ατολμίας.

Ποια είναι η επόμενη μέρα; Η μία πιθανότητα είναι η διάλυση της Ευρωζώνης και η επαναφορά όλων των χωρών σε εθνικό νόμισμα. Σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα πλέον μετατρέπει το χρέος της σε δραχμή, κόβει δικό της νόμισμα και προχωράει με την εξυπηρέτηση του χρέους που έχει απομείνει.

Η άλλη περίπτωση είναι να αντέξει και το Ευρώ και η Ελλάδα. Στην περίπτωση αυτή κάτι θα αλλάξει: η πολιτική των Γερμανών και των Γάλλων, η εκκίνηση ενός αναπτυξιακού κύκλου, κάτι θετικό για τις Ευρωπαϊκές οικονομίες που θα δώσει ώθηση και στην Ελλάδα.

Το χειρότερο όλων είναι να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ πριν αυτό καταργηθεί. Σε αυτή την περίπτωση χρωστάμε σε ευρώ και όχι σε δραχμή, ενώ η όποια μελλοντική θετική τροχιά θα αφήσει εκτός το εθνικό νόμισμα.

Σε κάθε περίπτωση λοιπόν είναι σημαντικό να μείνουμε κοντά στα μεγάλα ψάρια, να είμαστε μέρος του δικού τους γκρουπ. Αν αντέξουν θα ανέβουν, και μαζί τους και εμείς. Αν πέσουν λίγο το κακό, δεν έχουμε χαμηλότερα να πάμε πλέον εμείς. Αν όμως αποκοπούμε από το γκρουπ τους, τότε θα περάσουν πάρα πολλά χρόνια μέχρι να μπορέσουμε να αναπτυχθούμε με τις δικές μας δυνάμεις δεδομένου του χρέους που κουβαλάμε. Ναι μεν τα λάθη και κυρίως η ατολμία της ευρωζώνης είναι κατακριτέα, αλλά δεν έχουμε και άλλη εναλλακτική.

Επομένως κάθε ενέργεια που μας κρατάει στο ευρώ είναι όχι μόνο επιθυμητή, αλλά απαραίτητη. Είναι μονόδρομος η παραμονή της Ελλάδας στο γκρουπ των ισχυρών χωρών πάση θυσία. Υπό το φως αυτό, είναι μονόδρομος και η οικονομική πολιτική που πρέπει να ακολουθήσουμε, ανεξάρτητα από το ποιο κόμμα κυβερνά και ποιο αντιπολιτεύεται.

No comment

Κατάληψη στη Wall Street? Χάλασε ο κόσμος...

Όλος ο κόσμος ξέρει ότι η κατάσταση δεν πάει καλά και ότι πρέπει κάτι να γίνει. Οι φτωχοί φτωχαίνουν, οι επιχειρήσεις δοκιμάζονται, οι κοινωνικές παροχές εξαφανίζονται και πάει λέγοντας. Από την άλλη όμως κανένας δεν ελπίζει πραγματικά σε κάποια ουσιαστική αλλαγή σε αυτή τη συγκυρία. Γι' αυτό και ακούγονται γενικούρες όπως "άμεση δημοκρατία τώρα" και υπάρχει απίστευτο μπέρδεμα εθνικιστών ακροδεξιών, παραεκκλησιαστικών οργανώσεων, εξωκοινοβουλευτικών αριστερών και αγανακτισμένων προνομιούχων. Τσαντίλα βγαίνει, όχι πίστη στην αλλαγή και τη δικαίωση.

Η αιτία που δεν υπάρχει πίστη στην αλλαγή έγκειται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει ιδεολογικό υπόβαθρο που να υποδεικνύει λύση και να δίνει όραμα. Η κοινωνική αλλαγή απαιτεί ιδεολογία. Ιστορικά παραδείγματα αλληλεξάρτησης αλλαγών και ιδεολογίας είναι ο Διαφωτισμός με τη Γαλλική Επανάσταση, όπως και ο Μαρξισμός με την Οκτωβριανή επανάσταση. Δεν φταίει ο καναπές και η TV λοιπόν, η έλλειψη ιδεολογικών ρευμάτων είναι το πρόβλημα.

Σήμερα ποια είναι τα ιδεολογικά ρεύματα που μπορούν να τροφοδοτήσουν την αλλαγή; Ο κομουνισμός είναι εξίσου αποτυχημένος με τον καπιταλισμό (ίσως και περισσότερο), η Κίνα που αναδεικνύεται σε οικονομική δύναμη είναι σκληροπυρηνικά και απάνθρωπα καπιταλιστική, ο εθνικισμός ιστορικά έχει αποδειχθεί ότι είναι το καταφύγιο των ανόητων και τέλος όλοι ξέρουμε ότι δεν υπάρχουν Ελ που θα έρθουν να μας σώσουν. Οπότε ο καπιταλισμός αν και στραβοκανιασμένο γεροντάκι που παθαίνει καρδιακές κρίσεις κάθε τρεις και λίγο συνεχίζει να ορίζει τις τύχες όλων, ελλείψει ανταγωνισμού.

Φυσικά κάποια στιγμή η απουσία ιδεολογίας θα πάψει, μιας και η φύση δεν αντέχει τα κενά. Τότε η αντίδραση θα αποκτήσει στόχο και κατεύθυνση, ενώ είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υπάρξουν περισσότερες από μία εναλλακτικές. Φυσικά μαι τέτοια διαδικασία δεν θα ξεκινήσει από τις άκρες του κόσμου όπου βρισκόμαστε εμείς, αλλά από τις μητροπόλεις. 

Υπό το φως αυτών των σκέψεων αξίζει να δούμε τι γίνεται στη μητρόπολη του καπιταλισμού, τις ΗΠΑ. Στην Αμερική συμβαίνει κάτι πρωτοφανές: ο καπιταλισμός έχει στοχοποιηθεί ως ο λόγος της δυσπραγίας των λαϊκών στρωμάτων και βρίσκεται στο επίκεντρο των κινητοποιήσεων που γίνονται αυτές τις μέρες. Τι άλλο μπορεί να συμβολίζει η κατάληψη της Μέκκας του χρήματος, της Wall Street σε μία χώρα όπου δεν συμβαίνουν ποτέ καταλήψεις εθνικών οδών και δημόσιων υπηρεσιών;

Οι διαδηλωτές δεν τα έχουν με το πολιτικό προσωπικό και τα κόμματα αλλά με το ίδιο το οικονομικό σύστημα, γεγονός που αποδεικνύει ότι υπάρχει μεγάλος βαθμός συνειδητοποίησης των αιτίων της κατάστασης. Γι' αυτό δεν πήγανε στον Λευκό Οίκο, το Καπιτώλιο ή στο σπίτι που έμενε ο Ομπάμα πριν τις εκλογές (το αντίστοιχο Καστρί ας πούμε) αλλά στην καρδιά του καπιταλισμού, την Wall Street. Βλέπετε την αντίθεση με την Αραβική "άνοιξη" (που έφερε Σαρία στη Λιβύη) ή με τις κρεμάλες και τους δικέφαλους αετούς του Συντάγματος;

Στο βίντεο που ακολουθεί μιλάει ο Σλοβένος φιλόσοφος Slavoj Zizek για θέματα που αφορούν το πολιτικό σύστημα, τον κομουνισμό, τον σοσιαλισμό, την αριστερά, το χρηματοπιστωτικό σύστημα, τη φιλανθρωπία, την οικολογία, τη διαφθορά και άλλα πολλά.

Η αξία της ομιλίας βρίσκεται στην ανάδειξη των νέων ιδεολογικών ρευμάτων που μπορούν να υποστηρίξουν τις επερχόμενες αλλαγές. Είπαμε, η ιδεολογία είναι το καύσιμο της αλλαγής. Ας έχουμε λοιπόν τα μάτια μας ανοιχτά τώρα που διαμορφώνεται το αύριο.


Ακολουθεί το κείμενο της παραπάνω ομιλίας στα Αγγλικά.

Don't fall in love with yourselves, with the nice time we are having here. Carnivals come cheap—the true test of their worth is what remains the day after, how our normal daily life will be changed. Fall in love with hard and patient work—we are the beginning, not the end. Our basic message is: the taboo is broken, we do not live in the best possible world, we are allowed and obliged even to think about alternatives. There is a long road ahead, and soon we will have to address the truly difficult questions—questions not about what we do not want, but about what we DO want. What social organization can replace the existing capitalism? What type of new leaders we need? The XXth century alternatives obviously did not work. So do not blame people and their attitudes: the problem is not corruption or greed, the problem is the system that pushes you to be corrupt. The solution is not “Main street, not Wall street,” but to change the system where main street cannot function without Wall street. Beware not only of enemies, but also of false friends who pretend to support us, but are already working hard to dilute our protest. In the same way we get coffee without caffeine, beer without alcohol, ice-cream without fat, they will try to make us into a harmless moral protest. But the reason we are here is that we had enough of the world where to recycle your Coke cans, to give a couple of dollars for charity, or to buy Starbucks cappuccino where 1% goes for the Third World troubles is enough to make us feel good. After outsourcing work and torture, after the marriage agencies started to outsource even our dating, we see that for a long time we were allowing our political engagements also to be outsourced—we want them back. They will tell us we are un-American. But when conservative fundamentalists tell you that America is a Christian nation, remember what Christianity is: the Holy Spirit, the free egalitarian community of believers united by love. We here are the Holy Spirit, while on Wall Street they are pagans worshipping false idols. They will tell us we are violent, that our very language is violent: occupation, and so on. Yes we are violent, but only in the sense in which Mahathma Gandhi was violent. We are violent because we want to put a stop on the way things go—but what is this purely symbolic violence compared to the violence needed to sustain the smooth functioning of the global capitalist system? We were called losers—but are the true losers not there on the Wall Street, and were they not bailed out by hundreds of billions of your money? You are called socialists—but in the US, there already is socialism for the rich. They will tell you that you don't respect private property—but the Wall Street speculations that led to the crash of 2008 erased more hard-earned private property than if we were to be destroying it here night and day—just think of thousands of homes foreclosed... We are not Communists, if Communism means the system which deservedly collapsed in 1990—and remember that Communists who are still in power run today the most ruthless capitalism (in China). The success of Chinese Communist-run capitalism is an ominous sign that the marriage between capitalism and democracy is approaching a divorce. The only sense in which we are Communists is that we care for the commons—the commons of nature, of knowledge—which are threatened by the system. They will tell you that you are dreaming, but the true dreamers are those who think that things can go on indefinitely they way they are, just with some cosmetic changes. We are not dreamers, we are the awakening from a dream which is turning into a nightmare. We are not destroying anything, we are merely witness how the system is gradually destroying itself. We all know the classic scene from cartoons: the cat reaches a precipice, but it goes on walking, ignoring the fact that there is no ground under its feet; it starts to fall only when it looks down and notices the abyss. What we are doing is just reminding those in power to look down... So is the change really possible? Today, the possible and the impossible are distributed in a strange way. In the domains of personal freedoms and scientific technology, the impossible is becoming increasingly possible (or so we are told): “nothing is impossible,” we can enjoy sex in all its perverse versions; entire archives of music, films, and TV series are available for downloading; space travel is available to everyone (with the money...); we can enhance our physical and psychic abilities through interventions into the genome, right up to the techno-gnostic dream of achieving immortality by transforming our identity into a software program. On the other hand, in the domain of social and economic relations, we are bombarded all the time by a You cannot ... engage in collective political acts (which necessarily end in totalitarian terror), or cling to the old Welfare State (it makes you non-competitive and leads to economic crisis), or isolate yourself from the global market, and so on. When austerity measures are imposed, we are repeatedly told that this is simply what has to be done. Maybe, the time has come to turn around these coordinates of what is possible and what is impossible; maybe, we cannot become immortal, but we can have more solidarity and healthcare? In mid-April 2011, the media reported that Chinese government has prohibited showing on TV and in theatres films which deal with time travel and alternate history, with the argument that such stories introduce frivolity into serious historical matters—even the fictional escape into alternate reality is considered too dangerous. We in the liberal West do not need such an explicit prohibition: ideology exerts enough material power to prevent alternate history narratives being taken with a minimum of seriousness. It is easy for us to imagine the end of the world—see numerous apocalyptic films -, but not end of capitalism. In an old joke from the defunct German Democratic Republic, a German worker gets a job in Siberia; aware of how all mail will be read by censors, he tells his friends: “Let's establish a code: if a letter you will get from me is written in ordinary blue ink, it is true; if it is written in red ink, it is false.” After a month, his friends get the first letter written in blue ink: “Everything is wonderful here: stores are full, food is abundant, apartments are large and properly heated, movie theatres show films from the West, there are many beautiful girls ready for an affair—the only thing unavailable is red ink.” And is this not our situation till now? We have all the freedoms one wants—the only thing missing is the red ink: we feel free because we lack the very language to articulate our unfreedom. What this lack of red ink means is that, today, all the main terms we use to designate the present conflict—'war on terror,' "democracy and freedom,' 'human rights,' etc—are FALSE terms, mystifying our perception of the situation instead of allowing us to think it. You, here, you are giving to all of us red ink.

Αλλαγές

Τα τελευταία 2 χρόνια η Ελλάδα πληρώνει τα επίχειρα μιας ανέμελης, εύκολης και εν τέλει ψεύτικης ευδαιμονίας που στηριζόταν στα πήλινα πόδια του άκρατου δανεισμού.

Η συλλογική μας συμπεριφορά στηρίχθηκε σε ένα δόγμα το οποίο αυταπόδεικτα δεν ήταν βιώσιμο: μια χώρα όπου οι εστίες παραγωγής έφθιναν σταθερά προσέφερε διαρκώς βελτιούμενο βιωτικό επίπεδο στους πολίτες της.

Αυτή η διαδικασία ήταν αντίθετη με κάθε έννοια λογικής, με κάθε νόμο της φύσης αλλά και της οικονομικής επιστήμης. Ε και; Αφού όλα πήγαιναν καλά από μόνα τους, η βελτίωση ήταν αυτονόητη. Κάναμε όλοι ότι δεν βλέπαμε.

Φταίμε όλοι το ίδιο; Όχι βέβαια. Ο καπετάνιος πάντα έχει τον πρώτο λόγο. Από την άλλη, είναι γεγονός ότι ο "λαός" -που έβλεπε το αύριο να είναι αυτονόητα και ακοπίαστα καλύτερο από το χθες- αποστασιοποιήθηκε από την Πολιτική.

Η Πολιτική μέσω του κλίματος της γενικευμένης ευμάρειας έγινε μπανάλ, αφού ο ρόλος της πέρασε σε δεύτερο πλάνο και οι πολιτικές αποφάσεις φαινόταν ότι δεν παίζουν κάποιο ιδιαίτερο ρόλο. Οι πολιτικοί γίνανε "λίγοι", αφού ανεξάρτητα από τις πράξεις τους η συλλογική μας πορεία έμενε σταθερά ανοδική. "Όλοι ίδιοι είναι" η γενική επωδός της Ελλάδας της ευμάρειας.

Έτσι φτάσαμε στην αποθέωση της επικοινωνίας της πολιτικής, του πολιτικού lifestyle, της χαλαρής ψήφου, της αποθέωσης της αποχής, στη γραφικοποίηση των εμπλεκόμενων με τα κοινά.

Σήμερα όμως όλα αυτά άλλαξαν, και μάλιστα απότομα. Ακούς όλο τον κόσμο να μιλάει για τα κοινά, και μάλιστα με τον ίδιο πάνω κάτω τρόπο. Τα λεφτά δεν φτάνουν, η εργασία είναι επισφαλής, η ανεργία είναι απειλητική, οι φόροι δυσβάστακτοι, κάτι να γίνει με τη φοροδιαφυγή, όλα αυτά που λέμε όλοι μεταξύ μας.

Ουσιαστικά έχουμε μια πολιτικοποίηση ευρύτατων μαζών υπό το φως της ανέχειας που εισαγάγει η "κρίση". Όλοι μιλάνε πάλι για την Πολιτική και όχι για τις ατάκες του Θέμου Αναστασιάδη.

Αυτή η διαμορφούμενη μάζα πολιτικά σκεπτόμενων Ελλήνων ωστόσο απορρίπτει συλλήβδην τους υφιστάμενους πολιτικούς σχηματισμούς. Ελλείψει άλλου, κάποιοι θα ψηφίσουν στις επόμενες εκλογές με τη λογική της τιμωρίας ή της μη χειρότερης επιλογής που διαθέτουν. Ωστόσο είναι βέβαιο ότι η μάζα αυτή, παρόλη τη νέα της πολιτικοποίηση, δεν μπορεί να προσεγγιστεί από τα κόμματα που ξέρουμε.

Πριν λίγα χρόνια ναι μεν ψήφιζαν παθητικά αλλά απέρριπταν εν πολλοίς τα κόμματα ως παίκτες ενός πολιτικού σκηνικού που πήγαινε λίγο-πολύ στον "αυτόματο". Σήμερα μπορεί να ψηφίζουν κάποιοι τα κόμματα αυτά, αλλά είναι βέβαιο ότι θα προτιμούσαν κάποιο φορέα που θα ένιωθαν λιγότερο ένοχο για όσα περνάνε.

Με λίγα λόγια, ο κόσμος παρακολουθεί ξανά την πολιτική, αλλά δεν μπορεί να εκφραστεί από τα υπάρχοντα κόμματα και το υφιστάμενο πολιτικό προσωπικό. Θα ήθελε να δει κάτι καινούργιο, με νέα πρόσωπα, όπως είδε το 1974. Αλλά προϋπόθεση για την πλήρωση αυτής της συλλογικής "ευχής" δεν είναι η διάθεση, αλλά η συμμετοχή για τη διαμόρφωσή της.

Όταν δούμε λοιπόν μαζικές διεργασίες αυτο-οργάνωσης για τη σύσταση αναλογικοτήτων που θα παράγουν Πολιτική, θα ξέρουμε ότι έφτασε η στιγμή της νέας Μεταπολίτευσης. Ως τότε παρακολουθούμε είτε μεμονωμένες προσωπικές στρατηγικές μικρών πολιτικών ανδρών και γυναικών που δεν είναι ικανοποιημένοι από το κόμμα τους στην παρούσα συγκυρία, ή κινήσεις εκτόνωσης του κόσμου που δεν παράγουν πολιτική, όπως έγινε με τους αγανακτισμένους το περασμένο καλοκαίρι.

***

Το πρώτο κλικ έγινε: ο κόσμος μιλάει και πάλι για την Πολιτική. Απομένει το δεύτερο, αν έρθει ποτέ: η εμπλοκή όλου αυτού του κόσμου για η δημιουργία νέων κομμάτων, με νέο πολιτικό προσωπικό. Θα συμβεί; Κανείς δεν ξέρει. Αλλά είναι πιο κοντά από ποτέ μια τέτοια εξέλιξη.