Ο φασισμός στο προσκήνιο

"Από καιρό είμαστε μάρτυρες ενός εγκλήματος, το οποίο διαπράττεται σε βάρος του κοινωνικού συνόλου και του Έθνους μας.

Η αδίστακτη και άθλια κομματική συναλλαγή, ο εκτραχηλισμός μεγάλης μερίδας του Τύπου, η μεθοδική επίθεση εναντίον όλων των θεσμών, η διάβρωσή τους, ο κατεξευτελισμός του Κοινοβουλίου, η κατασυκοφάντηση των πάντων, η παράλυση της κρατικής μηχανής, η πλήρης έλλειψη κατανόησης προς ταφλέγοντα προβλήματα της νεολαίας μας, η κακομεταχείριση των φοιτητών και σπουδαστών μας, η ηθική κάμψη, η σύγχυση και η θολότητα, η μυστική και φανερή συνεργασία με τους ανατροπείς και τέλος τα συνεχή εμπρηστικά κηρύγματα ασυνείδητωνδημοκόπων, κατέστρεψαν την γαλήνη του τόπου, δημιούργησαν κλίμα αναρχίας και χάους, καλλιέργησαν συνθήκες μίσους και διχασμού και μας οδήγησαν στο χείλος της εθνικής καταστροφής. Δεν απέμεινε πλέον άλλος τρόπος σωτηρίας..."

Βρίσκετε επίκαιρα αυτά τα λόγια;

Συμφωνείτε ότι αντικατοπτρίζουν αυτό που νιώθει ο πολύς κόσμος;

Είναι αυτό που περιγράφει ο Τύπος που απαξιώνει "τα δύο μεγάλα κόμματα";

Είναι η "κρίση του πολιτικού συστήματος" που βιώνουμε;

...
...
...

Είναι η εισαγωγή από το πρώτο "διάγγελμα" της Χούντας στις 21 Απριλίου 1967, από τα χείλη του δικτάτορα Γεωργίου Παπαδόπουλου.

Το παραπάνω το δημοσίευσα πρώτη φορά το 2008. Που να ήξερα ότι θα γινόταν ακόμα πιο επίκαιρο σε τέσσερα χρόνια.

Η ομοιότητα του "διαγγέλματος" του δικτάτορα και των απαξιωτικών διαπιστώσεων που κυκλοφορούν ευρύτατα,σοκάρει.

Από την άλλη διαπιστώνεται ότι πολύς κόσμος δεν αντιδρά στον εκφασισμό του πολιτικού βίου. Είναι τρομακτική η ανοχή της κοινωνίας σε φορείς φασιστικών ιδεών και σε φασιστικές πράξεις. Ειδικά δε οι νεώτερες ηλικίες ψηφοφόρων μοιάζουν τελείως απαθείς στο φαινόμενο, όταν δεν το αποδέχονται.

Είναι παράδοξο μια χώρα σαν την Ελλάδα που έχει υποφέρει από το φασισμό, μέσα σε λίγα χρόνια να έχει χάσει τα δημοκρατικά της ανακλαστικά.

Αυτή η ανοχή εξηγείται από ένα σύνολο συνθηκών. Καταρχήν, η κρίση πολιτικοποίησε σχεδόν το σύνολο του Ελληνικού λαού. Από πέρυσι το καλοκαίρι ασχολείται με την πολιτική ένα μεγάλο μέρος του Ελληνικού λαού, λόγω της κρίσης. Ένα κοινό που μέχρι τότε ψήφιζε με όρους lifestyle, ξαφνικά βρέθηκε σε πολιτική δύνη, χωρίς όμως καμία πολιτική παιδεία. Ένα απαίδευτο πολιτικά σύνολο που μαζικοποιήθηκε πολιτικά με προδιαγραφές "πάνω πλατείας" Συντάγματος. Ένα κοινό που λόγω της απειρίας του ήταν έτοιμο να αγκαλιάσει οποιαδήποτε ιδεολογία χωρίς να το ψάξει και πολύ. Σε αυτό έπαιξε ρόλο και η συντεταγμένη απουσία των κομμάτων της κοινοβουλευτικής αριστεράς από την πλατεία καθώς και η "ακομμάτιστη" υφή των διαδηλώσεων. Εκεί δόθηκε άπειρος χώρος σε πολιτικές ομάδες που έκρυψαν προσωρινά την φασιστική τους ταυτότητα.

Στο παραπάνω συνέβαλε και η διάχυτη φρασεολογία των δύο τελευταίων περί χούντας. Η αριστερά, που διαθέτει την απαραίτητη ηθική επιρροή, δεν είπε ποτέ όχι στις φραστικές ηλιθιότητες περί σημερινής χούντας, νενέκων, δοσιλόγων κλπ. Στο διάστημα αυτό κανένας δεν είπε ξεκάθαρα ότι ζούμε κρίση, όχι ανελευθερία. Αυτή η υφέρπουσα φρασεολογία είχε σαν αποτέλεσμα τον εθισμό μιας ολόκληρης γενιάς στις έννοιες του φασισμού, χωρίς όμως να ζει τις συνέπειές του. Η νεότερη γενιά ψηφοφόρων νομίζει ότι ζει σε περιβάλλον χούντας και κατά συνέπεια δεν αντιλαμβάνεται τη διαφορά μεταξύ κρίσης και φασιστικού καθεστώτος.

Στην απάθεια συμβάλλει και η πολυετής πολιτική ομαλότητα που επικρατεί στην Ελλάδα από το 1974. Στο διάστημα αυτό νομιμοποιήθηκε η αριστερά, σταμάτησαν οι πολιτικές διώξεις, απέκτησε πρόσβαση στο πελατειακό σύστημα εξουσίας και το άλλο μισό των Ελλήνων που μέχρι τότε ήταν στο περιθώριο λόγω κοινωνικών φρονημάτων. Η εναλλαγή της εξουσίας γινόταν ομαλά και με σεβασμό στους θεσμικούς κανόνες και γενικά η Ελλάδα απέκτησε μια θεσμική Δημοκρατία που λειτουργούσε όπως και στην υπόλοιπη Δύση. Πλέον η δημοκρατία θεωρείται δεδομένη και κανείς δεν πιστεύει ότι πρέπει να την υπερασπιστεί. Ας ελπίσουμε ότι το λάθος αυτό δεν θα αποδειχθεί μοιραίο.




Με λίγα λόγια, η κρίση που ιστορικά αποδεδειγμένα εξωθεί τον κόσμο στα άκρα, σε συνδυασμό με τα ανύπαρκτα δημοκρατικά ανακλαστικά του λαού και του πολιτικού συστήματος, έδωσαν χώρο στον φασισμό. 

Σε λίγες μέρες ψηφίζουμε. Οι επιλογές πολλές. Ας μην δώσουμε βήμα μέσω της Δημοκρατίας σε αυτούς που θέλουν να την καταλύσουν. Πλέον αυτό μοιάζει να είναι το πιο σημαντικό διακύβευμα των επερχόμενων εκλογών.

Μια τραγική ιστορία από το παρελθόν

Τον Ιούλιο του 1964 στη Στύλια Ναυπακτίας γίνεται το αδιανόητο: 17 νεκροί -κυρίως νέοι και μικρά παιδιά- και πολλοί ακόμα δηλητηριασμένοι από παραθείο.

Το παραθείο χρησιμοποιήθηκε αντί για ζάχαρη άχνη στα κόλλυβα μνημοσύνου και καταναλώθηκε από τους χωριανούς χωρίς να το αντιληφθεί κανείς. Αποτέλεσμα ήταν το ξεκλήρισμα πολλών νέων ανθρώπων στα καλά καθούμενα.

Το παραθείο στην όψη μοιάζει με την άχνη ζάχαρη. Προφανώς οι συσκευασίες των δύο υλικών ήταν ίδιες αφού τότε όλα τα υλικά ήταν χύμα, χωρίς σχετικές ετικέτες. Έτσι λοιπόν από ένα απλό ανθρώπινο λάθος το παραθείο κατέληξε στο δίσκο του μνημοσύνου και η άχνη στον κήπο.

Πολλοί χωριανοί που έζησαν αυτή την ιστορία φρίκης από τότε δεν τρώνε κόλλυβα μέχρι και σήμερα. Αφενός ο φόβος, αφετέρου η εικόνα της τραγωδίας χαράχθηκαν ανεξίτηλα. Οι ιστορίες δε με τα ελικόπτερα του στρατού να πηγαινοέρχονται ακόμα λέγονται από αυτόπτες μάρτυρες.

Μια τραγωδία που ήρθε από το πουθενά και έχει στοιχειώσει πολλές οικογένειες και ένα ολόκληρο χωριό.

Πηγή φωτογραφίας: http://konstantinosdavanelos.blogspot.com/2010/02/1964.html

Μ. Παρασκευή 2012 στη Ναύπακτο: Γραφειοκρατικές φαιδρότητες

Μεγάλο θέμα με την Μεγάλη Παρασκευή στη Ναύπακτο: πως θα γίνει η κοινή περιφορά των επιταφίων των δύο μεγαλύτερων ενοριών (πολιούχου Αγ. Δημητρίου και Αγ. Παρασκευής) στο λιμάνι χωρίς τις κλασσικές φωτιές στις ντάπιες του Ενετικού φρουρίου;

Η αλήθεια είναι ότι το θέαμα, μέχρι το 1998 που ακόμα η εκδήλωση γινόταν μόνο με φωτιές και χωρίς βεγγαλικά, ήταν κατανυκτικό και δημιουργούσε το κλίμα που αρμόζει στη συγκεκριμένη μέρα. Στη συνέχεια βέβαια άρχισαν να βάζουν "πινελιές" οι εκάστοτε δημοτικές αρχές δημιουργώντας ένα αμφισβητήσιμο αποτέλεσμα το οποίο στόχευε περισσότερο στον εντυπωσιασμό παρά στο πνεύμα της ημέρας.

Το συγκεκριμένο έθιμο έχει ιστορία που είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη θαλάσσια όψη της Ναυπάκτου. Ψαράδες δημιουργούσαν το σκηνικό μέχρι πρόσφατα. Μεταφέρει τους πιστούς από τους ναούς στο λιμάνι, θέτοντας στο επίκεντρο το θαλασσινό στοιχείο. Δίνει ένα μοναδικό χαρακτήρα στη Ναύπακτο, μιας και έτσι είναι μια από τις ελάχιστες πόλεις όπου η περιφορά των επιταφίων είναι κοινή και επενδύεται με αντίστοιχη μεταμόρφωση ενός θαλάσσιου μνημείου της πόλης.

Σε κάθε περίπτωση, η ημέρα αυτή είναι εμβληματική για τη Ναύπακτο (και όχι για τη Ναυπακτία, ας τα διαχωρίσουμε επιτέλους. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα). Ακόμα και αν δεν υπήρχε αυτή η εθιμική εκδήλωση, θα έπρεπε να την έχουμε σκεφτεί.

Ξαφνικά δημιουργήθηκε ζήτημα από την αρχαιολογία, η οποία όπως μαθαίνουμε "απαγορεύει" τις εκδηλώσεις λόγω της φωτιάς πάνω στα τείχη. Προσωπικά μου δημιουργείται μια σειρά αποριών: τις προηγούμενες χρονιές γιατί δεν είχε απαγορεύσει η αρχαιολογία την εκδήλωση, τι άλλαξε φέτος; Δεύτερη απορία: η αρχαιολογία έδρασε αυτεπάγγελτα, δηλαδή αποφάσισε μόνη της να απαγορεύσει τις εκδηλώσεις ή ο Δήμος ζήτησε σχετική άδεια; Τρίτη απορία: τις προηγούμενες χρονιές υπήρχε σχετική "άδεια" ή απλά η εκδήλωση γινόταν από τον Δήμο χωρίς καμία εμπλοκή της αρχαιολογίας;

Με λίγα λόγια οι απορίες οδηγούν σε ένα ερώτημα: η αρχαιολογία άλλαξε στάση φέτος ή η δυσμενής εξέλιξη οφείλεται σε κάποια ενέργεια του Δήμου; Σε κάθε περίπτωση είναι πολύ σημαντικό ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, αφού μια ολόκληρη πόλη πρέπει να αλλάξει έθιμα λόγω ενός... εγγράφου. Αν η αρχαιολογία έδρασε από μόνη της τότε αποτελεί μια ακόμα περίπτωση νεοελληνικής τυπολατρίας. Αν ο Δήμος ζήτησε σχετική άδεια και η αρχαιολογία την αρνήθηκε, τότε το σφάλμα είναι του Δήμου αφού για κάποια πράγματα ο Δήμος δεν χρειάζεται να ζητά άδειες.

Τι πρέπει να γίνει λοιπόν αφού φτάσαμε εδώ; Κατά τη γνώμη μου η λύση είναι απλή: η εκδήλωση πρέπει να γίνει κανονικά όπως γινόταν πάντα, με ή χωρίς εγκρίσεις, αγνοώντας υπηρεσιακές αλληλογραφίες και χωρίς γραφειοκρατικές αγκυλώσεις που δεν μπορούν να ακυρώσουν τη φυσιογνωμία και τα έθιμα μιας ολόκληρης πόλης. Άλλωστε σε μια χώρα που δεν μπορεί να επιβάλλει την απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς χώρους, λίγη σημασία έχει το αν ο Δήμος θα αγνοήσει μια προφανώς αστήρικτη υπηρεσιακή απόφαση.

Η διαχρονικότητα κάποιων εμβλημάτων και το εθιμικό δίκαιο της πόλης της Ναυπάκτου στηρίζουν μια τέτοια ενέργεια του Δήμου.

Παλιότερα σχετικά άρθρα:

http://gasimakop.blogspot.com/2010/03/blog-post_23.html

http://gasimakop.blogspot.com/2011/04/blog-post_26.html

Αναπλάσεις και αντιδράσεις

Με αφορμή τη μελέτη ανάπλασης του ανατολικού τμήματος της πόλης της Ναυπάκτου, έχουμε σε επανάληψη το φαινόμενο της αδράνειας που παρατηρείται διαχρονικά στη Ναύπακτο όταν συζητείται η μετάβαση της πόλης σε ένα μοντέλο που βάζει τον πεζό στο επίκεντρο και όχι το αυτοκίνητο. Η αδράνεια που παρατηρείται παράγει ίδιου τύπου αντιδράσεις που οδηγούν σε μερική ή πλήρη ακύρωση τέτοιων προσπαθειών.

Δεν είναι η πρώτη φορά που το αυτοκίνητο κερδίζει τον πεζό. Αρκεί να θυμηθούμε την κατάληξη των αντιδρομήσεων στις δύο παραλίες επί δημαρχίας Παπαπαθάνη. Ο μελετητής τότε είχε προτείνει τα αυτοκίνητα να μην κινούνται διαμπερώς στις παραλίες, αλλά να υπάρχει μία μόνο καθόδος στη μέση περίπου από την οποία μπορούν οι οδηγοί να κινηθούν αριστέρα η δεξιά. Το μέτρο ίσχυσε ένα μήνα και πράγματι μείωσε την κίνηση. Οι αντιδράσεις όμως ακύρωσαν το μέτρο.

Είχε προηγηθεί το ζήτημα της ανάπλασης της πλατείας του λιμανιού, όπου ο μελετητής είχε προτείνει την πεζοδρόμηση του νότιου μέρους της πλατείας προς το λιμάνι και την εκτροπή της κίνησης από την βόρεια πλευρά. Ένα έργο που ακυρώθηκε λόγω αντιδράσεων και πυο έχει οδηγήσει στη σημερινή κατάσταση με το καλύτερο σημείο της πόλης να είναι ουσιαστικά κυκλοφοριακός κόμβος και όχι σημείο ενδιαφέροντος. Άλλη μια νίκη του αυτοκινήτου επί του πεζού.

Στο ίδιο μοτίβο οδηγηθήκαμε στη μερική ακύρωση της ελεγχόμενης στάθμευσης. Αρχικά ο μελετητής είχε σχεδιάσει ένα σύστημα που λειτουργούσε σε ολόκληρο το κέντρο της πόλης, με θέσεις επισκεπτών και κατοίκων. Κάποια στιγμή, χωρίς νέα μελέτη, το σύστημα συρικνώθηκε μόνο στους δύο κεντρικούς δρόμους με αποτέλεσμα το κέντρο της πόλης να είναι ξανά πηγμένο στα αυτοκίνητα.

Πέρυσι το καλοκαίρι είχαμε τα ίδια με το διάστημα πεζοδρόμησης των δύο παραλιών. Ξεκινήσαμε από ένα διευρυμένο χρονικό διάστημα για να καταλήξουμε σε μια κατάσταση απροσδιόριστη με ανεφάρμοστα ωράρια, μπάρες να κλείνουν και να ανοίγουν τις προσβάσεις ανάλογα με τα κέφια του καθενός και, κυρίως, με ένα νομικό καθεστώς που δεν ξεκαθάριζε αν τελικά επιτρέπεται η κίνηση οχημάτων ή όχι στις παραλίες.

Η μόνη περίπτωση που προχώρησε κάτι ολοκληρωμένα ήταν η ανάπλαση του "κάτω δρόμου" από το λιμάνι μέχρι την Αγ. Παρασκευή. Πλατιά πεζοδρόμια τα οποία δεν είναι προσβάσιμα από αυτοκίνητα, υπογειωποιημένα δίκτυα κοινής οφέλειας, πρόβλεψη για φρεάτια ώστε να μην σκάβεται ο δρόμος για νέες υποδομές και γενικά μια εικόνα φιλική για τον πεζό. Φυσικά κάποια στιγμή κόπηκαν τα κάγκελα και πλέον το καλοκαίρι είναι αυτοκίνητα παρκαρισμένα σε όλο το μήκος του δρόμου, αλλά παραμένει η μόνη ίσως ολοκληρωμένη ανάπλαση των τελελυταίων ετών.

Με λίγα λόγια, η διαμόρφωση της εικόνας και της λειτουργίας της πόλης καθορίζεται από τις αντιδράσεις και τον τρόπο που αυτές γίνονται αντιληπτές από τον εκάστοτε Δήμαρχο. Αν ο Δήμαρχος είναι πεισματάρης ή αν οι αντιδράσεις τον αφήνουν αδιάφορο, προχωράμε σε κάτι καινούργιο. Αν όχι, τότε ή όλα μένουν ίδια ή, ακόμα χειρότερα, εφαρμόζονται μισές μελέτες για χάρη των αντιδρόντων.

Αυτός όμως δεν είναι τρόπος για να προχωρήσει μια πόλη στο μέλλον. Διαβούλευση, επιστημονική δουλειά, ολοκληρωμένη προσέγγιση είναι αυτό που χρειάζεται. Αν επικρατεί ο λαϊκισμός, η εξυπηρέτηση μικροσυμφερόντων κάποιων ομάδων και η λογική του "άσεγιαύριο" τότε το μέλλον δεν θα είναι καλό ούτε για την πόλη, ούτε για τους επαγγελματίες, ούτε για τους κατοίκους ούτε για τους επισκέπτες της.