24/8/14

Δήμος Ναυπάκτου-Lepanto

Η αλήθεια είναι ότι η Ναύπακτος είναι γραφική. Παρά τις γκρίνιες μας έχει ένα σπάνιο θαλάσσιο μέτωπο με πολύ ιδιαίτερο χαρακτήρα, συνδυάζει πράσινο και γαλάζιο όπως λίγα μέρη, ο τρόπος που έχει δομηθεί δεν είναι και ο χειρότερος πια αν και θα έπρεπε να είναι πιο ανθρώπινος, εν γένει δεν είναι τόπος απωθητικός.

Όμως από την άλλη μην λέμε και ό,τι θέλουμε: το Λιμάνι και το Κάστρο δεν αρκούν για να φέρεις κόσμο, ούτε και το Γρίμποβο με την Ψανή. Έχεις να ανταγωνιστείς μέρη όπως το Ναύπλιο, το Γαλαξίδι, την Πύλος, την Καβάλα, την Καστοριά, τα Χανιά, το Ρέθυμνο αλλά και τις καλύτερες παραλίες του κόσμου: αυτές του Αιγαίου και του Ιονίου.

Η Ναύπακτος ναι μεν έχει το τοπίο, αλλά όχι τόσο ώστε να κάνει τη διαφορά και να τραβήξει επισκέπτες από μόνο του. Είναι μια καλή αρχή, αλλά κάτι λείπει. 

Η Ναύπακτος έχει μια μοναδική στον Ελλαδικό χώρο πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά, η οποία έχει τεράστια αναγνωρισιμότητα και σημασία στον δυτικό κόσμο: το Lepanto. 

Επιγραμματικά ας αναφέρουμε ότι στην βιβλιογραφία η ναυμαχία του Lepanto ήταν "η μάχη που έσωσε την Ευρώπη". Αυτός μάλλον είναι ο λόγος που στον δυτικό κόσμο ο τόπος μας με το όνομα αυτό έχει τεράστια αναγνωρισιμότητα. Ας δούμε μερικά παραδείγματα που αποκαλύπτουν τόσο τη σημασία όσο και την αναγνωρισιμότητα του τόπου μας:

1) Πόλη στις ΗΠΑ που φέρει το όνομα Lepanto προς τιμή της ναυμαχίας. Μπορεί το Lepanto του Arkansas να είναι μια μικρή πόλη των 2000 και κάτι κατοίκων, αλλά το γεγονός ότι επέλεξαν αυτό το όνομα ως ταυτότητά τους σημαίνει πολλά. (http://en.wikipedia.org/wiki/Lepanto,_Arkansas)


2) Κεντρικός σταθμός του Μετρό της Ρώμης φέρει το όνομα Lepanto. Με λίγα λόγια, όποιος χρησιμοποιεί το μετρό αυτής της πόλης των 3 εκατομμυρίων κατοίκων που δέχεται περίπου 10 εκατομμύρια επισκέπτες το χρόνο, βλέπει το όνομα Lepanto φαρδύ πλατύ. http://en.wikipedia.org/wiki/Lepanto_(Rome_Metro)

3) Η καθολική εκκλησία καθιέρωσε σχετική θρησκευτική εορτή για την "Παναγία της Νίκης" γνωστή μετέπειτα και ως Our Lady of the Rosary. Καλά μαντέψατε, εορτάζεται στις 7 Νοεμβρίου που εμείς εδώ κάνουμε την αναπαράσταση. Η "Παναγία της Νίκης" καθιερώθηκε ως πολιούχος της Μάλαγας και άλλων δύο Ισπανικών πόλεων. λόγω της σχέσης της με τη Ναυμαχία και με την έννοια της νίκης που απέκτησε για τους Καθολικούς. 


4) Στον καθεδρικό ναό της Βαρκελώνης, σε περίοπτη θέση βρίσκεται το παρεκκλήσι του "Ιησού του Lepanto", γιατί σύμφωνα με τον καθολικό θρύλο ο Ιησούς ήταν παρόν επί του καταστρώματος του πλοίου του Δον Ζουάν του Αυστριακού και συνέβαλλε στη νίκη που κράτησε τους Οθωμανούς εκτός των πυλών του Χριστιανικού κόσμου. Η κλίση της μέσης δε σημαίνει ότι ο Ιησούς απέφυγε έναν κανονιοβολισμό παίρνοντας αυτή τη στάση. 


5) Στη Βενετία, μετά από την επιστροφή του στόλου που κατέκτησε την σημαντικότατη νίκη στη ναυμαχία του Lepanto, αφιερώθηκε παρεκκλήσι στην "Παναγία της Νίκης". Στη Βενετία των 60.000 κατοίκων που ασφυκτιούν από τους 20.000.000 τουρίστες που δέχονται ετησίως, το Lepanto έχει πολύ μεγάλη αναγνωρισιμότητα και αποτελεί βασικό στοιχείο της τοπικής ιστορίας και κληρονομιάς.

Και μια προσωπική μαρτυρία. Το 2010 φιλοξενήθηκε στη Ναύπακτο ένα επιστημονικό συνέδριο Μαθηματικών. Μεταξύ των συμμετεχόντων και ένας Μεξικάνος (καθολικός) επιστήμονας. Όταν έφτασε στο λιμάνι και με ρώτησε τι είναι αυτό που βλέπει του απάντησα βαριεστημένα στα Αγγλικά κάτι για ναυμαχία του Lepanto. Οι αντιδράσεις του Κωνστάντιου (αυτό ήταν το όνομά του) ήταν απίστευτες: προσκύνησε στα τείχη, πήρε τηλέφωνο συγγενικά του πρόσωπα και γενικά ήταν απίστευτα χαρούμενος που η τύχη του τον αξίωσε να βρεθεί στο Lepanto. Βέβαια ήταν ήδη 2 μέρες εδώ και δεν υπήρχε κάτι να του υποδείξει ότι βρίσκεται στο Lepanto... Κατάντια ε;

Εν κατακλείδι, οι Καθολικοί και όλος ο δυτικός κόσμος θεωρούν ότι πολύ απλά δεν θα υπήρχε Ευρώπη, ΗΠΑ, Βατικανό, τα αποτελέσματα της Αναγέννησης και ο Διαφωτισμός αν στις 7 Οκτωβρίου 1571, εδώ στα μέρη μας, τα πράγματα είχαν πάει αλλιώς. Όλος ο δυτικός πολιτισμός διασώθηκε στο Lepanto σύμφωνα με τον θρύλο της Δύσης. Για να μην πιάσουμε την πλευρά που λέγεται Θερβάντες και γράψουμε άλλα τόσα.

Μήπως λοιπόν να τους θυμίζαμε ότι το σημερινό Lepanto αξίζει να το επισκεφτεί κάποιος, ότι είναι αρκετά ελκυστικό από άποψη τοπίου, έχει αξιοπρεπείς έως μοναδικές παραλίες, βρίσκεται σε απόσταση μιας νύχτας με το καράβι από τη Βενετία ενώ έρχονται και πτήσεις σε κοντινό αεροδρόμιο, ενώ βρίσκεται ανάμεσα σε Δελφούς και Ολυμπία; Πως θα τους το θυμίσουμε όμως; 

Αυτά δεν γίνονται σε μια νύχτα. Θέλει χρόνο, πλάνο και κόπο για να καθιερώσεις μια πολιτιστική ταυτότητα. Η αναπαράσταση κάθε φθινόπωρο δεν αρκεί για να ζωντανέψει την ταυτότητα του Lepanto. Πρέπει να υπάρχουν πολιτιστικές δράσεις στη διάρκεια του καλοκαιριού με αναφορά στην ιστορία του Lepanto και με την εξασφάλιση της παρουσίας φορέων από Ευρωπαϊκές πόλεις. Πρέπει να δημιουργηθεί μουσείο Ναυμαχίας σε υφιστάμενο ή νέο κτίριο εντός της πόλης. Πρέπει ηπόλη να φιλοξενεί επιστημονικό ιστορικό συνέδριο κάθε 2 χρόνια με το όνομα Lepanto. Σίγουρα υπάρχουν πολλά ακόμα.

Σύμφωνα με το θεώρημα του Παρρέτο, το 20% του κόπου φέρνει το 80% του αποτελέσματος. Μια καλή -και ανέξοδη- αρχή θα ήταν η αλλαγή της ονομασίας του Δήμου σε "Ναύπακτος-Lepanto", ώστε να αναδειχθεί η πολιτιστική ταυτότητα έναντι του απλά γεωγραφικού προσδιορισμού "Ναυπακτία" που μας κληροδότησε ο Καλλικράτης και που εν τέλει δεν προσφέρει και τίποτα. Τουλάχιστον έτσι θα άλλαζαν οι πινακίδες στους δρόμους και θα ήξερε ο φίλος μου ο Μεξικάνος μαθηματικός ο Κωνστάντιος ότι βρίσκεται στη Μέκκα των Καθολικών, το Lepanto χωρίς να έχει ανάγκη τις δικές μου -σίγουρα ελλιπείς- ιστορικές γνώσεις.

6/8/14

Πως το ψέμα γίνεται "αλήθεια"

Α. Ο μεσαίωνας και η αποδοχή κατασκευασμένων θεωριών συνωμοσίας 


Είναι γνωστό ότι οι ψεύτικες ιστορίες και η παράθεση υποτιθέμενων γεγονότων καθορίζει απόλυτα τον τρόπο σκέψης της μάζας, εφόσον παρουσιάζει αληθοφάνεια και ενδιαφέρουσα πλοκή. Ο Μεσαίωνας είναι η κατεξοχήν ιστορική περίοδο όπου συγγραφείς της δεκάρας, επί πληρωμή λειτουργώντας ως πράκτορες, χρησιμοποιόντας διάφορα ψευδώνυμα, διαμόρφωσαν πανίσχυρους μύθους που ακόμα και σήμερα εκλαμβάνονται ως ιστορικές αλήθειες.

Φυσικά ένα ψέμα δεν είναι ποτέ κατασκευασμένο από το μηδέν. Η μεσαιωνική τακτική αξιοποιούσε υπάρχοντα κείμενα, τα οποία στη συνέχεια οι συγγραφείς-πράκτορες διάνθιζαν ή επέκτειναν ώστε να δημιουργήσουν τον επιθυμητό μύθο. Με τον τρόπο αυτό κέρδιζαν σε αληθοφάνεια αφού όλοι λίγο πολύ γνώριζαν την ιστορία του αρχικού κειμένου και ας μην ξέρανε τον συγγραφέα, ενώ παρουσίαζαν και ενδιαφέρον για τον αναγνώστη. Άλλωστε ποιος μπορεί να αντισταθεί πχ σε ένα διήγημα που είναι καθαρή αντιγραφή έργου του Αλέξανδρου Δούμα, διανθισμένο με "γεγονότα"; Στη συνέχεια αναπαρήγαγαν με παραλλαγές την ίδια ιστορία εκδίδοντας παραλλαγμένα κείμενα με διαφορετικά ψευδώνυμα.

Με τον τρόπο αυτό η μυθοπλασία γίνεται μέρος της πραγματικότητας. Αναγνωστικό ενδιαφέρον, αληθοφάνεια και ερμηνευτική δύναμη καθιστούν τέτοια κείμενα πανίσχυρα και διαμορφώνουν την κοινή γνώμη να πιστέψει κατευθυνόμενα ψέματα. Υπάρχουν επιβεβαιωμένες ιστορικές αναφορές που τοποθετούν τέτοια έργα σε χέρια αυτοκράτορα που τα διάβαζε πριν κοιμηθεί. Φυσικά το περιεχόμενο γινόταν πιστευτό και την επόμενη μέρα ο αυτοκράτορας αποφάσιζε με βάση όσα ο πράκτορας είχε φυτέψει στο κεφάλι του μέσω του βιβλίου. Σκέψου τον απλό ανθρωπάκο πως το έχαβε το παραμύθι...

Tέτοιες "αλήθειες" είναι πολύ δύσκολα αναστρέψιμες. Πάρτε ως παράδειγμα "Τα πρωτόκολλα των σοφών της Σιών". Οι Times του Λονδίνου το 1921 απέδειξαν πέρα πάσης αμφιβολίας ότι είναι απολύτως πλαστά. Ωστόσο αυτό δεν εμπόδισε να δημιουργηθεί η πιθανότατα πλέον δημοφιλής θεωρία συνωμοσίας η οποία καθόρισε την κοινή γνώμη της ναζιστικής Γερμανίας και, καλά κρατά έως και σήμερα.

Με λίγα λόγια, αν διάφορες αληθινές ιστορίες εμπλουτιστούν εντέχνως με το ίδιο ψέμα για κάποιο διάστημα, για την κοινή γνώμη γίνονται αυταπόδεικτες αλήθειες και καθορίζουν τη συμπεριφορά, τον τρόπο σκέψης και τις αποφάσεις της μάζας.




Β. Οι σύγχρονοι παραχαράκτες


Είναι γεγονός ότι ο κόσμος έχει στρέψει τα βλέμματά του από τα παραδοσιακά ΜΜΕ σε κάποιο βαθμό. Πλέον λιγότεροι επηρεάζονται από την τηλεόραση (αν και παραμένει πανίσχυρο μέσο διαμόρφωσης της κοινής γνώμης), ελάχιστοι διαβάζουν έντυπα όπως εφημερίδες και περιοδικά και ραδιόφωνο ακούμε μόνο κάποιοι κολλημένοι.

Εναλλακτικά η μάζα πλέον επιλέγει το διαδίκτυο για να ενημερωθεί και να διαμορφώσει γνώμη. Η φράση "το διάβασα στο ίντερνετ" είναι το νέο "το είπε στην τηλεόραση". Το διαδίκτυο προσφέρει αμεσότητα στην είδηση αφού η ενημέρωση είναι διαρκής. ο καθένας ενημερώνεται ό,τι ώρα θέλει αντί να περιμένει στην τηλεόραση το δελτίο ειδήσεων ή την εφημερίδα να κρεμαστεί στο περίπτερο και, κυρίως, πλουραλισμό. Ο καθένας μπορεί να γράψει ό,τι θέλει χωρίς το περιεχόμενο να μπορεί να λογοκριθεί, ενώ η θεματολογία είναι ουσιαστικά ελεύθερη. Έτσι πχ το διαδίκτυο μπορεί να "βράζει" για τον ΕΝΦΙΑ την ώρα που το σακσές στόρυ επιβάλλει την εστίαση στα γεμάτα ξένους τουρίστες νησιά.

Στο διαδίκτυο επιπλέον υπάρχει η δυνατότητα ανώνυμης έκφρασης, το οποίο κατά τη γνώμη μου είναι θετικό (http://gasimakop.blogspot.gr/2011/08/vs.html), παρόλο που ο ίδιος προσωπικά στο παρελθόν έχω δεχτεί επιθέσεις ανυπόστατης λάσπης από τοπικά ανώνυμα ιστολόγια. Η διαδικτυακή ανωνυμία βαθαίνει τη δημοκρατία αφού επιτρέπει την έκφραση γνώμης σε περισσότερους.

Ο αναγνώστης υποσυνείδητα δεν απαιτεί από τις διαδικτυακές πηγές κάποια μορφή επικύρωσης των γραφομένων. Μπορεί ο Τσίμας, ο Μανδραβέλης, η Καρχιλάκη και η Τρέμη να χαθούν από προσώπου δημοσιογραφικής πιάτσας αν τους ξεφύγουν τα εισαγωγικά όταν αναπαραγάγουν μια φράση Ισραηλινού αξιωματούχου που επιχειρεί να δικαιολογήσει τους βομβαρδισμούς στη Γάζα. Αν όμως το ιστολόγιο "the-hidden-real-truth" που το διαχειρίζεται "μια ομάδα νέων ανθρώπων που αγαπούν τη Χώρα τους" κατά δήλωσή τους γράψει ότι η γη είναι επίπεδη και το αναπαράξει το "hellas-lfe", το "jews-poisoned-socrates", το ποστάρει ο "Delfi Oracle" στο facebook που το βρήκε από τον "blond-nation-save-us-greeks" στο twitter, ε τότε αλλάζει το πράγμα. Θα γεμίσει το facebook σε χρόνο μηδέν αφού όλοι θα το ποστάρτουν "ΠΡΙΝ ΤΟ ΚΑΤΕΒΑΣΟΥΝ ΟΙ ARXES" και σε 2-3 μέρες θα σου το λέει η γιαγιά σου στο χωριό που "από κάπου το άκουσε".

Συνδυάζοντας όλα αυτά τα στοιχεία, το τοπίο γίνεται θολό και ιδιαίτερα επικίνδυνο. Οι πληρωμένοι παραχαράκτες του Μεσαίωνα φαντάζουν γατάκια μπροστά στους σημερινούς -μισθοφόρους;- μπλόγκερ που ελέγχουν 30-40 ιστολόγια, 50 προφίλ στο facebook και κάμποσους λογαριασμούς στο twitter.

Έτσι λοιπόν φτάνει μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης να πιστεύει ότι o λαός της Αργεντινής διαδηλώνει υπέρ της κυβέρνησης μετά την πρόσφατη χρεωκοπία ενώ βλέπει μια φωτογραφία από αντικυβερνητική διαδήλωση του 2012, ότι ο Σημίτης είναι Εβραίος και ότι έχει ουρά (μη γελάτε το πιστεύουν πολλοί στα σοβαρά), ότι μας ψεκάζουν, ότι η Αργεντινή έκανε μήνυση στην Ελλάδα, ότι ο Πούτιν έχει σωσία-κατεβάζει στρατό στο Αιγαίο-είναι ο Μεσσίας στη δεύτερη παρουσία κλπ κλπ, ότι ο καρκίνος είναι θεραπεύσιμος αλλά οι Σιωνιστές κρατάνε το φάρμακο για την πάρτη τους και πάει λέγοντας.

Κάπως έτσι η αφελής Ελληνική κοινή γνώμη διαμορφώνεται με ψεύτικες ειδήσεις. Ο σκοπός προφανής, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη εξήγηση. Στη δημοκρατία άλλωστε δεν έχει σημασία τι ισχύει, αλλά τι πιστεύουν οι πολλοί.