Αποτέλεσμα ελπίδας και -κυρίως- σκέψης για το μέλλον

Οι ευρωεκλογές του 2009 σε λίγα χρόνια θα θεωρούνται ορόσημο για το πολιτικό μας σύστημα. Η περασμένη Κυριακή πιθανότατα θα καταγραφεί ως η μέρα που άλλαξε και επίσημα η σχέση των πολιτών με την πολιτική, οι πρώτες εκλογές της νέας Μεταπολίτευσης. Η άποψη αυτή, αν και μπορεί να ακούγεται βαρύγδουπη και να διατυπώνεται εν θερμώ, βασίζεται σε μερικά συμπεράσματα που προέκυψαν από το εκλογικό αποτέλεσμα και όχι μόνο. Ας τα δούμε:

• Το ΠΑΣΟΚ μετά από πολλά χρόνια κατέγραψε μια εκλογική νίκη, και μάλιστα ευρύτατη. Η διαφορά των 4,5 μονάδων καταδεικνύει ότι τον Παπανδρέου τον εμπιστεύεται η πλειοψηφία των ψηφοφόρων σε σχέση με την κυβέρνηση Καραμανλή. Πλέον είναι δεδομένο ότι το ΠΑΣΟΚ θα είναι κυβέρνηση στις επόμενες εκλογές, και πιθανότατα αυτοδύναμη. Αυτό από μόνο του σημαίνει αλλαγή.
  
• Αν ο Καραμανλής αποφασίσει να παρατείνει την ζωή της κυβέρνησής του παρά την αντίθετη άποψη του Ελληνικού λαού, το μόνο που θα καταφέρει είναι να διευρύνει την δυσπιστία και αποστροφή των πολιτών προς το πολιτικό σύστημα. Αν επιθυμεί να διαφυλάξει το δημοκρατικό μας σύστημα, ο Πρωθυπουργός πρέπει να προκηρύξει εκλογές άμεσα.
• Οι πολίτες πλέον έχουν πάψει να είναι περιχαρακωμένοι σε κόμματα και σχηματισμούς. Έχει περάσει η εποχή πχ που το ΠΑΣΟΚ διέθετε ένα σταθερό πυρήνα της τάξης του 37%. Οι πολίτες δεν ψηφίζουν συναισθηματικά και οπαδικά, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι ψηφίζουν και σωστά. Μπορεί με ευκολία να ψηφίσει ΠΑΣΟΚ, Οικολόγους, ΣΥΡΙΖΑ ή ΚΚΕ. Μπορεί να ψηφίσει εύκολα ΛΑΟΣ, Κυνηγούς Βεργή, ΠΑΣΟΚ ή Νέα Δημοκρατία. Και, μπορεί πολύ εύκολα να μην ψηφίσει. Πλέον αν κάποιο κόμμα δεν πείθει τον ψηφοφόρο έστω και λίγο, δεν το ψηφίζει. Και αν δεν τον πείθει κανένα κόμμα, τότε πολύ απλά δεν ψηφίζει καθόλου.
• Ο δικομματισμός παραμένει ισχυρός εντός των ψηφοφόρων, αφού παρά την αντίδραση των πολιτών για την κατάσταση της πολιτικής, εξακολουθούν να εισπράττουν το 70% των ψήφων. Από την άλλη, η δυσαρέσκεια που εκφράζει -θεωρητικά- η αποχή πλήττει εξίσου μικρά και μεγάλα κόμματα. Τα μικρά κόμματα απέτυχαν να εκφράσουν την δυσαρέσκεια που υπάρχει διάχυτη στην Ελληνική κοινωνία. Απέτυχαν στον ρόλο του κόμματος διαμαρτυρίας. Η διαμαρτυρία δεν πείθει από την στιγμή που δεν προτείνεται ταυτόχρονα και η αρμόζουσα λύση. Γι' αυτό βλέπουμε τον ΣΥΡΙΖΑ να καταποντίζεται: διαμαρτύρεται, χωρίς να αποδέχεται την πρόσκληση διακυβέρνησης που του απευθύνει το ΠΑΣΟΚ, χωρίς δηλαδή να προσπαθεί να αποτελέσει μέρος της λύσης. Αντίθετα ο ΛΑΟΣ που χειρίζεται με λάθος μεν αλλά κατανοητό δε για πολλούς τρόπο το ζήτημα των μεταναστών, καταφέρνει να πείσει περισσότερους. Μαζί με την διαμαρτυρία του παρουσιάζεται και ως μέρος της λύσης, οπότε κάποιοι πείθονται.
  

Πέρα από τα συμπεράσματα, προκύπτουν και μερικές κατευθυντήριες γραμμές για την επόμενη μέρα.

• Υπάρχουν δύο τρόποι αντιμετώπισης της αποχής και της γενικότερης δυσαρέσκειας Ο πρώτος είναι ο αποκλεισμός. Να αποφασίσουμε δηλαδή ότι από την στιγμή που οι απέχοντες δεν απειλούν τα ποσοστά των κομμάτων, δεν ασχολούμαστε μαζί τους. Ο δεύτερος είναι η ουσιαστική και ειλικρινής προσέγγιση. Να αποφασίσουμε δηλαδή ότι αυτή η μερίδα πολιτών δεν είναι αδιάφορη, αλλά απλά αρνείται να μας ακούσει όσο δεν πάμε κοντά τους. Όποιος κάνει το δεύτερο πειστικά είναι και αυτός που θα επιβιώσει, ανεξάρτητα από το αν θα κερδίσει άμεσα ή όχι αυτούς τους πολίτες. Όποιος επιλέξει να τους αγνοήσει, θα υποστεί συρρίκνωση.
  
• Ο πολίτης πια είναι δύσκολος: δεν πείθεται εύκολα, δεν πολώνεται, δεν ακολουθεί. Και ακούει δύσκολα. Πρέπει λοιπόν το σύγχρονο κόμμα να τον προσεγγίσει και να μιλήσει μαζί του. Η συμμετοχική δημοκρατία, η αμφίδρομη επικοινωνία και η ουσιαστική συζήτηση είναι πλέον αναγκαίες προϋποθέσεις όχι μόνο εκλογικής επικράτησης αλλά και επιβίωσης. Όποιο κόμμα παραμείνει στα μπαλκόνια σε λίγο καιρό θα είναι ανάμνηση. Όποιο κόμμα παραμείνει στην στείρα καταγγελία του δικομματισμού χωρίς να γίνεται μέρος της λύσης, σε λίγο καιρό θα βρίσκει την πόρτα του Κοινοβουλίου κλειστή.

Και μερικά τοπικά συμπεράσματα:

• Το κιόσκι που στήθηκε στην πλατεία του Λιμανιού συνέβαλε θετικά. Λιτό και καλαίσθητο, έφερε το ΠΑΣΟΚ μέσα στον κόσμο χωρίς να κραυγάζει. Μέχρι τώρα το σκεπτικό ήταν ότι ο κόσμος πήγαινε στα κομματικά γραφεία και τα εκλογικά κέντρα, ένα σκεπτικό νεκρό. Με το κιόσκι έγινε το αντίθετο: πήγε το κόμμα στον κόσμο. Πέρα από την αισθητική και την προσέγγιση, υπάρχει και η σημαντικότατη οικονομική διάσταση το θέματος, αφού δεν υπάρχει το σημαντικότατο κόστος που συνεπάγεται ένα εκλογικό κέντρο. Πολύ ορθή αυτή η κεντρική επιλογή και πρέπει στο μέλλον να επαναληφθεί. Επιπλέον λείψανε τα "κομματικά" τραγούδια, τα άπειρα φυλλάδια, οι αφίσες και οι σημαίες, γεγονός που μάλλον συνάδει με την επιθυμία των πολιτών.
  
• Για πρώτη φορά στη Ναύπακτο το ΠΑΣΟΚ καταγράφει εκλογική νίκη μετά από την εφαρμογή του "Καποδίστρια" σε "κεντρική" εκλογική διαδικασία. Το 2004 η διαφορά ήταν 15% υπέρ της ΝΔ, ενώ σήμερα το ΠΑΣΟΚ πέρασε μπροστά. Αν μη τι άλλο, η ανατροπή της τάξης των 16 μονάδων σε ένα παραδοσιακό ¨κάστρο" της ΝΔ είναι από μόνο του εντυπωσιακό και συνηγορεί στο γεγονός ότι οι πολίτες απαιτούν αλλαγή.

Απαιτείται λοιπόν όλοι, νικητές και ηττημένοι να σκεφτούν την επόμενη μέρα. Όποιο κόμμα καταλάβει τι έγινε και δεν πανηγυρίσει ασυγκράτητα, όποιος καταλάβει τι έγινε και δεν προσπαθήσει να εξαπατήσει το εκλογικό σώμα, θα έχει θέση στο μελλοντικό πολιτικό σύστημα. Όποιος κόμμα συνεχίσει με την μέχρι τώρα πρακτική του θα εξαφανιστεί. Αποτέλεσμα αλλαγής λοιπόν, αλλά κυρίως σκέψης για την επόμενη μέρα.