6/7/08

Καποδίστριας ΙΙ: Προϋποθέσεις της νέας διοικητικής Αλλαγής

1) Χρειάζεται ένα νέο κεντρικό Κράτος

Η μεταρρύθμιση πρέπει να αφορά το σύνολο των διοικητικών δομών της χώρας μας. Πρέπει να αφορά πρώτα απ' όλα το κεντρικό κράτος και τις δομές του, αφού είναι απαραίτητο να ξεκαθαριστούν οι αρμοδιότητες μεταξύ των διακριτών επιπέδων εξουσίας. Εάν επιχειρήσουμε να προβούμε σε διευθετήσεις που αφορούν τους δυο βαθμούς Αυτοδιοίκησης μεταρρυθμίζοντας μόνο το δικό τους πλαίσιο λειτουργίας και αφήσουμε ανέγγιχτη την ασφυκτική και πιο συγκεντρωτική κρατική δομή που υπάρχει στην Ευρώπη, στην πράξη δεν θα υπάρχει μεταρρύθμιση. Το ζητούμενο δεν είναι μια απλή χωροταξική αναδιάταξη, αλλά ένα σχέδιο για τη ριζική αποκέντρωση και το μετασχηματισμό του κράτους. Πρέπει το κράτος να μετατραπεί σε ένα επιτελικό κράτος - στρατηγείο, που θα διαχειρίζεται τις απολύτως αναγκαίες εθνικές πολιτικές, όπως είναι η άμυνα, η εξωτερική πολιτική, η δημόσια τάξη και ασφάλεια, η δικαιοσύνη, η γενική δημοσιονομική και αναπτυξιακή πολιτική. Η κεντρική διοίκηση πρέπει να υιοθετήσει τη διαβούλευση με την Αυτοδιοίκηση με σκοπό αμοιβαία κατάκτηση εμπειριών και γνώσεων. Να αντικατασταθεί το μοντέλο «τα ξέρω όλα και έχω πάντα δίκαιο» και άρα μέσω διαταγών και ελέγχων μπορώ να επιβάλλω τις θέσεις μου και, να μεταφέρει ουσιαστικές αρμοδιότητες στην Αυτοδιοίκηση. Πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως το συνταγματικά προβλεπόμενο τεκμήριο αρμοδιότητας υπέρ της Αυτοδιοίκησης: ό,τι δεν περιγράφεται ως αρμοδιότητα του κεντρικού κράτους είναι αρμοδιότητα της Αυτοδιοίκησης. Το προβλέπει το Σύνταγμά μας και ποτέ μέχρι στιγμής εφαρμόστηκε πλήρως.

2) Οικονομική μεταρρύθμιση: φορολογική αποκέντρωση

Απαιτείται μια γενναία στάση για την οικονομική αυτοτέλεια της Αυτοδιοίκησης: απαιτείται φορολογική αποκέντρωση. Εάν επιχειρήσουμε να ανακυκλώσουμε σε διευρυμένη κλίμακα τη σημερινή οικονομική μιζέρια της Αυτοδιοίκησης, θα διατηρήσουμε τα ίδια προβλήματα. Πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως και με απόλυτη συνέπεια η συνταγματική αρχή ότι η άσκηση των αρμοδιοτήτων της Αυτοδιοίκησης, συνοδεύεται από την εξασφάλιση των αναγκαίων οικονομικών πόρων. Πρέπει να εξασφαλιστεί η οικονομική αυτοτέλεια και πλήρη απεξάρτηση των δυο βαθμών Αυτοδιοίκησης από το κεντρικό κράτος. Επομένως, είναι απαραίτητη η φορολογική αποκέντρωση χωρίς πρόσθετους φόρους και ο σαφής προσδιορισμός των πόρων της Αυτοδιοίκησης, ώστε να εξασφαλίζεται στην πράξη η ουσιαστική αυτοτέλεια των δύο βαθμών Αυτοδιοίκησης. Απαιτείται ο σαφής προσδιορισμός των εσόδων ώστε να μη γίνεται διαχείριση αθέμιτη από το κράτος. Στα πλαίσια μιας ριζικής αναθεώρησης του φορολογικού συστήματος, πρέπει να συζητήσουμε σε ποια φάση θα περάσουμε από το σύστημα της φορολογικής αποκέντρωσης στο σύστημα της φορολογικής αυτοδιοίκησης, στα πλαίσια του οποίου έχουν ίδιους πόρους οι δύο βαθμοί Αυτοδιοίκησης. Απαιτείται επιπλέον η εκπόνηση και υλοποίηση Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για την προετοιμασία των νέων ΟΤΑ το οποίο θα χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους και το ΕΣΠΑ και όχι από τους πόρους των ΟΤΑ. Αυτό πρέπει να υποστηρίξει την κατασκευή των απαραίτητων τεχνικών υποδομών των νέων ΟΤΑ, τη στελέχωση των ΟΤΑ και, την ολοκλήρωση της εισαγωγής των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στους ΟΤΑ. Ακόμη, είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστούν τα σημερινά οξυμμένα οικονομικά προβλήματα των Δήμων, γιατί αν δεν λυθούν τα προβλήματα του παρόντος, το μέλλον των Δήμων θα είναι υποθηκευμένο.

3) Δημοκρατική λειτουργία: όρος επιβίωσης της διοικητικής αλλαγής

Η ριζική αποκέντρωση όπως αυτή μπορεί να εκφραστεί από τον ισχυρό Δήμο, απελευθερώνει δημιουργικές δυνάμεις καθώς παροτρύνει και κινητοποιεί τους πολίτες να συμμετέχουν ενεργά στις δημόσιες υποθέσεις. Πρέπει να δοθεί νέα ώθηση στον εκδημοκρατισμό της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης με την άμεση συμμετοχή των πολιτών. Είναι απαραίτητη η ενίσχυση συμμετοχικών θεσμών που οδηγούν στη διαβουλευτική δημοκρατία, που διευρύνουν την συμμετοχική δημοκρατία. Όσο και αν η εκλογή μεγαλύτερου αριθμού συμβούλων μπορεί να διευρύνει και τη συμμετοχή, είναι απαραίτητο να υπάρξουν θεσμοί συμμετοχικής δημοκρατίας. Η δημοκρατία της διαβούλευσης στηρίζεται σε ένα ενημερωμένο πολίτη που έχει τη δυνατότητα να συζητήσει με άλλους εναλλακτικές λύσεις και να ιεραρχήσει προτεραιότητες, που έχει τη δυνατότητα να σταθμίσει τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις συγκεκριμένων δημόσιων πολιτικών. Η κεντρική ιδέα είναι ότι κανένας δεν ξέρει καλύτερα τις απαιτούμενες πολιτικές από τον πληροφορημένο και ενεργό πολίτη. Δεν νοείται ουσιαστική αυτοδιοίκηση χωρίς τη συμμετοχή του πολίτη. Είναι απαραίτητο να διευρυνθούν θεσμοί συμμετοχής των πολιτών στη διαχείριση και στην καθημερινή πολιτική του Δήμου, με τη θεσμοθέτηση συμμετοχικών θεσμών με ουσιαστικές αρμοδιότητες όπως ανοικτές ομάδες εργασίας και τοπικές πρωτοβουλίες. Οι πολιτικές ενέργειες πρέπει να σχεδιάζονται με τη συμμετοχή των πολιτών, οι οποίοι πρέπει να έχουν πληροφόρηση και δυνατότητα συμμετοχής.

Πρέπει πάση θυσία να προκύψει νέο εκλογικό σύστημα μέσω του οποίου θα διαμορφώνονται ευρείες πλειοψηφίες στήριξης τόσο της Α´ όσο και της Β' βαθμίδας της Αυτοδιοίκησης. Έτσι διευρύνεται η αντιπροσωπευτική βάση και νομιμοποιούνται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι δύο βαθμοί Αυτοδιοίκησης. Απαιτείται η αποδέσμευση των εκλογών για την Αυτοδιοίκηση από μικροκομματικές σκοπιμότητες. Πρέπει να καταργηθεί το ισχύον εκλογικό σύστημα με την περιβόητη προϋπόθεση του 42% και να επανέλθουμε στο προηγούμενο εκλογικό σύστημα και για τους δύο βαθμούς Αυτοδιοίκησης.

Δεν υπάρχουν σχόλια: