Η χθεσινή μέρα ήταν αναμφίβολα ιστορική. Θα τη θυμόμαστε σαν τη μέρα που το πολιτικό σύστημα κατάλαβε ότι έχει τελειώσει και πρέπει να αντικαταστήσει τον εαυτό του.
Το προηγούμενο διάστημα ζήσαμε μια τραγελαφική κατάσταση, όπου το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού συστήματος είχε "αναθέσει" στον Παπανδρέου να εφαρμόσει το μνημόνιο και οι υπόλοιποι παρίσταναν ότι δεν ξέρανε τίποτα. Ούτε για το πως φτάσαμε εδώ, ούτε για το ποια είναι η λύση. Από τη μία η Νέα Δημοκρατία να αντιπροτείνει μια θολή αναδιαπραγμάτευση και από την άλλη ένα μέρος του ΠΑΣΟΚ να παριστάνει ότι δεν πολυσυμφωνεί, όταν δεν ψέλλιζε ότι... δεν ήξερε τι ψήφισε στο πρώτο μνημόνιο. Όσο δε για την Αριστερά, το ΚΚΕ είχε ξεκάθαρη στάση από την αρχή, ενώ στον Σύριζα υπερέβαλλαν εαυτόν με χαρακτηρισμούς τύπου "Πινοσέτ", δοσίλογη κυβέρνηση, Τσολάκογλου κλπ. Με λίγα λόγια, όλοι αμφισβητούσαν -εκ του ασφαλούς- την πολιτική νομιμοποίηση των αποφάσεων που λαμβάνονταν.
Πίσω από όλη αυτή τη συμπεριφορά κρύβεται η βασική καύσιμη ύλη που τροφοδότησε το πολιτικό μας σύστημα μετά τη μεταπολίτευση: ο λαϊκισμός. "Αφού κάποιος είχε αναλάβει να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά, ας χαϊδέψουμε μερικά αυτιά", αυτό ήταν το μοτίβο. Τα πράγματα όμως πλέον έχουν αλλάξει, ακόμα και αν δεν το κατάλαβε το πολιτικό προσωπικό της χώρας. Αφενός κανένας δεν πιστεύει πια τα εύκολα λόγια, και αφετέρου η κρίση απαιτεί αλήθειες και πράξεις.
Κατά τη γνώμη μου αυτή η κατάσταση ερμηνεύει τη συμπεριφορά του Παπανδρέου: απλά βαρέθηκε να είναι αυτός που του "έσκασε" η καυτή πατάτα και την ίδια ώρα οι περισσότεροι κοιτάνε την κομματική τους πελατεία. Έτσι λοιπόν δέχτηκε να παραιτηθεί και από πρωθυπουργός, πράξη σίγουρα ταπεινωτική. Πράξη σίγουρα πρωτόγνωρη, που ταιριάζει όμως στην κατάσταση. Μια πράξη που σίγουρα αρμόζει στο τέλος μιας ολόκληρης εποχής του πολιτικού συστήματος.
Ποια ήταν η αντίδραση του υπόλοιπου πολιτικού συστήματος; Από τα παλιά η συνταγή: ο Σαμαράς έβαλε μερικές προϋποθέσεις δευτερέουσας σημασίας όπως το νόμο για το... μεταναστευτικό. Η αριστερά "φυσικά" κράτησε αποστάσεις. Κάποιοι στο ΠΑΣΟΚ είδαν να χάνεται ο κόσμος πολύ πιο γρήγορα από ότι περίμεναν, σε 20 μόλις μήνες. Η πράξη του Πανανδρέου έπεσε σε ένα κενό που καθορίζει το "παλιό" πολιτικό σύστημα όπου τα κριτήρια είναι διαφορετικά από αυτά της κοινής λογικής που απαιτείται.
Το τι θα έρθει σαν αποτέλεσμα της πράξης του Παπανδρέου είναι ακόμα απροσδιόριστο. Σίγουρα θα δημιουργηθούν διαλυτικές δυνάμεις σε όλο το πολιτικό φάσμα, σίγουρα θα αμφισβητηθεί ο Παπανδρέου, σίγουρα και ο Σαμαράς θα έχει απώλειες. Σίγουρα θα εξαφανιστούν πολλοί, σίγουρα θα υπάρξουν νέοι συσχετισμοί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτή η κίνηση ήταν η θρυαλλίδα που θα αλλάξει το πολιτικό σκηνικό. Σίγουρα αυτά που ξέραμε τελειώσανε. ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, Αριστερά, όλα θα επαναπροσδιοριστούν. Σταδιακά θα αλλάξει ο τρόπος που αποφασίζουν οι ψηφοφόροι και ο τρόπος που μιλάνε οι πολιτικοί.
Και με την οικονομία τι θα γίνει; Θα εφαρμοστεί το μνημόνιο ή όχι; Κατά τη γνώμη μου αυτό το ερώτημα δεν μπορεί να το απαντήσει το πολιτικό σύστημα, είτε ολόκληρο είτε ένα μέρος του. Αν μπορούσε, θα είχαμε σήμερα οικουμενική κυβέρνηση άλλωστε. Η μόνη λύση είναι το δημοψήφισμα: να μιλήσει η κοινωνία και να αποφασίσει που θα πάμε. Μνημόνιο ή χρεοκοπία και όλα από την αρχή; Ένα ερώτημα που χρειάζεται άμεση απάντηση, την οποία δεν μπορεί να δώσει το πολιτικό σύστημα, αλλά μόνο ο λαός.
Δημοψήφισμα λοιπόν και εφαρμογή της όποιας απόφασης είναι αυτό που θα περάσει το πολιτικό σύστημα στη νέα εποχή, στην επόμενη μεταπολίτευση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου