Ο πνευματικός κόσμος

Του Γιώργου Ρωμαίου, από το ΒΗΜΑ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η αναφορά σε κείμενο του Π. Κονδύλη. Μια προφητική θεωρητική προσέγγιση, την εποχή που η δανεική εθνική μας ευμάρεια δεν άφηνε χώρο για ψύχραιμες σκέψεις.

Αυτή την εβδοµάδα είχαµε δύο διαµετρικά αντίθετες παρεµβάσεις από ακαδηµαϊκούς και γνωστές προσωπικότητες των γραµµάτων και των τεχνών. Προτού τις σχολιάσουµε είναι, νοµίζω, «διδακτικό» και «προφητικό» ένα µικρό απόσπασµα από τις απόψεις ενός από τους σηµαντικότερους διανοητές της σύγχρονης Ελλάδας, του Παναγιώτη Κονδύλη. (Πλανητική πολιτική µετά τον Ψυχρό Πόλεµο - Θεµέλιο 1992):

«Το ελληνικό κοινωνικό και πολιτικό σώµα στο σύνολό του επωφελήθηκε από τη µεταπολεµική πρωτοφανή ανάπτυξη της διεθνούς οικονοµίας και άντλησε βραχυπρόθεσµα ωφελήµατα απ’ αυτή µε αντάλλαγµα τον µακροπρόθεσµο υποβιβασµό της Ελλάδας στην κλίµακα του διεθνούς καταµερισµού εργασίας και συνάµα τη γενική εθνική της υποβάθµιση. Αυτό έγινε µε τη µορφή ενός σιωπηρού, αλλά διαρκούς και κατά µέγα µέρος συνειδητού και επαίσχυντου κοινωνικού συµβολαίου, στο πλαίσιο του οποίου η εκάστοτε πολιτική ηγεσία - «δεξιά», «φιλελεύθερη» ή «σοσιαλιστική», κοινοβουλευτική ή δικτατορική: στο κρίσιµο τούτο σηµείο οι αποκλίσεις υπήρξαν ελάχιστες - ανέλαβε τη λειτουργία να ενισχύει γρήγορα και παρασιτικά τις καταναλωτικές δυνατότητες του «λαού» µε αντίτιµο την πολιτική του εύνοια ή ανοχή, ήτοι τη διαχείριση της πολιτικής εξουσίας καιτην κάρπωση των συναφών κοινωνικών και υλικών προνοµίων... Ποτέ άλλοτε το κράτος και το έθνος δεν βρέθηκαν, χάρη στην απλόχερη µεσολάβηση του «πολιτικού κόσµου», σε τόσο αγαστή σύµπνοια µε τον χαρτοπαίκτη της επαρχίας και µε το τσόκαρο των Αθηνών».

Ο Κανδύλης είχε προβλέψει, πριν από το 1992, ότι οι ευρωπαίοι εταίροι, κάποτε, «θα αρνούνταν να χρηµατοδοτήσουν περαιτέρω τον ελληνικό παρασιτικό καταναλωτισµό, επιβάλλοντας στην ελληνική οικονοµία αυστηρή δίαιτα εξυγιάνσεως και επαναφέροντας το βιοτικό επίπεδο στο ύψος που επιτρέπουν οι δυνατότητές της». Πέρασαν είκοσι χρόνια από τότε. Τα κόµµατα και κυρίως εκείνα που κυβέρνησαν έχουν την κύρια ευθύνη, διότι έφεραν τη χώρα στο χείλος της χρεοκοπίας. Και είναι τα ίδια τα κόµµατα που έχουν την ευθύνη για την έξοδο από την κρίση. Δεν δείχνουν, όµως, να έχουν συνειδητοποιήσει και τη σοβαρότητα της κατάστασης και τις ευθύνες τους. Ο κ. Παπανδρέου προεδρεύει µιας ηµιπαράλυτης κυβέρνησης, η οποία αν είχε εφαρµόσει το πρώτο µνηµόνιο δεν θα έφθανε στο δεύτερο, πλέον επώδυνο για εκείνους που υπέστησαν τα βάρη του πρώτου. Τα άλλα κόµµατα αναµένουν την καταστροφή για να εισπράξουν...

Προφανώς δεν έχουν λάβει το µήνυµα της κοινωνίας, όπως εκπέµπεται κάθε βράδυ στις πλατείες της χώρας. Είναι ένα φαινόµενο ελπιδοφόρο, αλλά και επικίνδυνο. Εύκολα οι σηµερινές ακοµµάτιστες και ειρηνικές µαζικές κινητοποιήσεις µπορούν να εκτραπούν από ανεύθυνους «καθηγητές». Συνέβη τηνΤρίτη µε τον αποκλεισµό της Βουλής και τον προπηλακισµό βουλευτών. Και συνέβη αυτό µετά τη συγκέντρωση που οργάνωσε ο πρύτανης του Πανεπιστηµίου Αθηνών - προφανώς µε προσωπική του απόφαση - και οµιλητές τον ίδιο, τον Μίκη Θεοδωράκη και άλλους καθηγητές. Το βασικό σύνθηµα ήταν να «φύγουν οι πολιτικοί»! Και µετά;

Απάντηση δεν υπήρξε...

Στην αντίπερα όχθη 32 σοβαροί άνθρωποι των γραµµάτων, των τεχνών και της ακαδηµαϊκής-πανεπιστηµιακής κοινότητος απηύθυναν έκκληση στον πολιτικό κόσµο της χώρας να παραµερίσει τις ιδιοτέλειες και τους υπολογισµούς και µε οµοψυχία να κάνει το καθήκον του για τη σωτηρία της χώρας και την αποτροπή της διαφαινόµενης απειλής για την ισότιµη ένταξή της στη ΕΕ. Ο τόπος,τονίζουν, χρειάζεται µια ηγεσία ευθύνης και εθνικής ανασυγκρότησης, που σε συνεργασία µε τους ευρωπαίους εταίρους θα κάνει τα απαραίτητα για τη σωτηρία.

Είναι µια έντιµη και θαρραλέα παρέµβαση. Τολµώ νατη χαρακτηρίσω εθνική. Εύχοµαι αυτό το µανιφέστο να υιοθετηθεί από όλους τους οµοτέχνους, που δεν κρατούν σφιχτά κοµµατική σηµαία. Και να γίνει αφετηρία για ένα κίνηµα πίεσης προς τον πολιτικό κόσµο και όχι ανατροπής.