Υποσταθμός ΔΕΗ σε οικιστική περιοχή: πρέπει να το ψάξουμε;

Η περιοχή του Λυγιά (κάτω Νιόκαστρο για τους ντόπιους) παρουσιάζει έντονη οικιστική ανάπτυξη. Η περιοχή έχει δικό της Σχέδιο Πόλης από τη δεκαετία του 1970. Με βάση το σχέδιο αυτό υλοποιείται η διάνοιξη πλατείας. Κοντά στην πλατεία βρίσκεται και το Δημοτικό σχολείο της περιοχής, στα 150 περίπου μέτρα αν δεν κάνω λάθος.

Η μεγαλύτερη αγωνία αυτές τις μέρες για την περιοχή έχει να κάνει με την αλλαγή των οδωνυμίων που αποφάσισε η Δημοτική Αρχή, αλλά διαθέσουμε λίγο χρόνο σε ένα άλλο θέμα.

Στο κέντρο μιας περιοχής με οικιστική ανάπτυξη, στην πλατεία δηλαδή και σε ελάχιστη απόσταση από το σχολείο, είναι εγκατεστημένος ένας υποσταθμός της ΔΕΗ. Πολλές οι απόψεις για την επίδραση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που εκπέμπουν καλώδια σαν αυτά που καταλήγουν στον υποσταθμό του Λυγιά. Ας δούμε μια σύντομη βιβλιογραφική αναφορά πριν καταλήξουμε σε συμπεράσματα.

1) Το Δημοτικό σχολείο, (2) η νέα πλατεία και (3) ο υποσταθμός

Αντιγράφω από παλιό άρθρο της Ελευεροτυπίας:
"Οι υποσταθμοί κατεβάζουν το εισερχόμενο ρεύμα στον υποσταθμό που έχει τάση π.χ. 230.000 Bολτ σε τάση π.χ. 13.800 Bολτ. Tο εξερχόμενο από τον υποσταθμό ρεύμα πηγαίνει στους μικρούς μετασχηματιστές (της γειτονιάς) που το κατεβάζουν στα 220 Bολτ.

Στους υποσταθμούς υπάρχουν πολύ έντονα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, τα οποία έχουν δημιουργήσει ένα ιστορικό από εκτεταμένους καρκίνους.

Σε ένα άρθρο του στο New Yorker, της 9ης Iουλίου 1990, ο Πολ Mπροντέρ αναφέρει μια περίπτωση ομαδικών καρκίνων στην οδό Mέντοου στην πόλη Γκίλφορντ στο Kονέκτικατ της Aμερικής. Mέσα σε είκοσι χρόνια στους κατοίκους του συγκεκριμένου δρόμου παρουσιάστηκαν επτά περιπτώσεις καρκίνου· 4 στον εγκέφαλο, 1 στα μάτια, 1 στις ωοθήκες και 1 στο μυελό των οστών. Οι δρόμος έχει μόνο 9 σπίτια. Οι καρκίνοι παρουσιάστηκαν σε πέντε συνεχόμενα σπίτια που ήταν κοντά σε έναν υποσταθμό και δίπλα από μια γραμμή διανομής 115.000 Bολτ. Μετρήσεις που έγιναν επί τόπου, στο φράκτη του χώρου του υποσταθμού, έδειξαν ένταση του μαγνητικού πεδίου από 20 μιλιΓκάους μέχρι πολλές εκατοντάδες μιλιΓκάους.
...
Tο 1973 το αμερικανικό Πολεμικό Nαυτικό... H έκθεση της επιτροπής κατέληγε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν σοβαρές βιολογικές επιπτώσεις από την ακτινοβολία των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων πολύ χαμηλής συχνότητας (ELF) και συνιστούσε «επείγουσες και απολύτως απαραίτητες» περαιτέρω μελέτες πάνω στο πρόβλημα. Mάλιστα, συνιστούσε να ενημερωθεί ο Aμερικανός πρόεδρος «για τα θετικά ευρήματα (σ.σ.δηλαδή της ύπαρξης προβλήματος) της επιτροπής και την πιθανή τους σημασία, εάν επαληθευθούν με περαιτέρω μελέτες, για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού των HΠA, τα οποία κινδυνεύουν από ηλεκτρομαγνητικά πεδία 60 Xερτζ από γραμμές υψηλής τάσης και άλλες πηγές 60 Xερτζ".
http://www.ecocrete.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=623&Itemid=85

Βάσει της αρχής της πρόληψης διάφοροι φορείς ή οργανισμοί έχουν εκδόσει συστάσεις ή κανονισμούς για την προστασία του κοινού από την έκθεση στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία χαμηλής συχνότητας.
Μεταξύ των φορέων αυτών είναι και η Διεθνής Επιτροπή Προστασίας από μη Ιονίζουσες Aκτινοβολίες (ICNIRP) η οποία τον Απρίλιο του 1998 δημοσίευσε «Οδηγία για τον περιορισμό της Έκθεσης από χρονικά μεταβαλλόμενα ηλεκτρικά, μαγνητικά, και ηλεκτρομαγνητικά πεδία μέχρι 300GHz». Η οδηγία αυτή έχει υιοθετηθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και πάνω σε αυτή έχει στηριχθεί η έκδοση Σύστασης από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Περί του περιορισμού της έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία (0-300GHz)». Επίσης σχετικό οδηγίες έχουν εκδόσει και το Αμερικάνικο Εθνικό Ινστιτούτο Προτύπων (American National Standards Institute, ANSI)
και, το Εθνικό Συμβούλιο Προστασίας από Ακτινοβολίες της Βρετανίας (National Radiological Protection Board, NRPB).
http://www.phileleftheros.com/main/main.asp?gid=138&id=412744

Υπάρχει βέβαια και ο επιστημονικός αντίλογος που λέει ότι δεν έχει αποδειχθεί ρητά ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία προκαλεί κακοήθειες αφού δεν είναι γνωστός ο τρόπος με τον οποίο η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία επηρεάζει τον ανθρώπινο οργανισμό. Ωστόσο σε αυτές τις περιπτώσεις γίνεται αποδεκτή η αρχή της συνετής έκθεσης: αποφεύγεις κατά το δυνατό την έκθεση και την μειώνεις στο ελάχιστο. Βέβαια η Σουηδία έχει αποδεχτεί το συσχετισμό αυτό και χαράσσει βάσει αυτού πολιτική δημόσιας υγείας.
http://www.ecocrete.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=623&Itemid=85

Η ελληνική νομοθεσία ορίζει ως απόσταση ασφαλείας τα 30 μέτρα για γραμμή μεταφοράς 150KV και στα 80 μέτρα για 400KV. Από την άλλη, σε εγκύκλιό της η Διεύθυνση Υγιεινής Περιβάλλοντος του υπουργείου Υγείας επισημαίνει ότι οι γραμμές μεταφοράς ενέργειας υψηλής τάσης πρέπει να βρίσκονται σε ευθεία απόσταση μεγαλύτερη των 100 μέτρων από την πλησιέστερη κατοικημένη περιοχή. Λογικό είναι να υπάρχει νομοθετικό κενό: αν θεσπιστούν ασφαλή όρια θα πρέπει η ΔΕΗ να αναδιατάξει σχεδόν το σύνολο των υποσταθμών της.
http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,id=46428964

***

Τι σημαίνουν όλα αυτά με απλά λόγια; Το ενδεχόμενο ύπαρξης κινδύνου είναι αρκετά μεγάλο και πρέπει να διερευνηθεί. Το πρώτο βήμα λοιπόν είναι να γίνουν μετρήσεις στην περιοχή γύρω από τον υποσταθμό. Εφόσον με τις μετρήσεις προκύψουν υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας και δεν είναι δυνατός ο περιορισμός τους, με δεδομένο δε ότι επιστημονικά δεν αποδεικνύεται ότι η γειτνίαση με ηλεκτρομαγνητικά πεδία είναι ακίνδυνη, πρέπει γίνει το προφανές: ο υποσταθμός να μεταφερθεί σε άλλη περιοχή.

Το πρόβλημα σε αυτή την περίπτωση είναι ότι οι υποσταθμοί τεχνικά δεν είναι δυνατόν να βρίσκονται σε μεγάλες αποστάσεις από τα σημεία κατανάλωσης, δηλαδή από την πόλη. Επομένως θα πρέπει η νέα περιοχή που θα υποδεχτεί τον υποσταθμό να μην δομηθεί στο μέλλον, πρέπει δηλαδή να εξαιρεθεί από επεκτάσεις σχεδίων πόλης σε επαρκή ακτίνα.

Με δεδομένο ότι το ΓΠΣ είναι σε φάση εκπόνησης έχουμε την ευκαιρία να λύσουμε αυτό το ζήτημα μια και καλή. Θα μπορέσουμε αυτή τη φορά κινηθούμε με σχέδιο;